Ίσως ο πιο θρυλικός από τους φωτογράφους της Κωνσταντινούπολης, υπέστη καρδιακή προσβολή και κατέληξε σε νοσοκομείο της πόλης, την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2018.
Γεννημένος το 1928, ο Τουρκοαρμένιος φωτογράφος, ονομάστηκε “το μάτι της Πόλης” όχι μόνο επειδή σπούδασε φωτογραφία, θέατρο και οικονομικά στην Κωνσταντινούπολη αλλά και επειδή κατάφερε να απαθανατίσει την καθημερινή ζωή της που βρίσκεται σε δύο ηπείρους.
Με το φακό του προσπαθούσε να αποτυπώσει τον άνθρωπο του μόχθου, σε στιγμές που δουλεύει ή ξαποσταίνει, προσεύχεται ή διασκεδάζει: ψαράδες και βαρκάρηδες που διασχίζουν τον Κεράτιο, αχθοφόροι στα καφενεία και καθημερινοί εργάτες πρωταγωνιστούν στις λήψεις του. Για τον ίδιο η φωτογραφία ήταν “πιο πολύ οπτική ιστοριογραφία, παρότι μοιάζει με τέχνη. Αποσπά ένα μέρος της ζωής και το καθιστά αθάνατο”. Το αρχείο του περιέχει περίπου 800.000 slides.
H φωτογραφική πορεία του
Το 1958, η αμερικανική εκδότρια εταιρία των περιοδικών Time-Life άνοιξε υποκατάστημα στην Τουρκία και ο Guler έγινε ο πρώτος ανταποκριτής του για την Εγγύς Ανατολή. Παράλληλα ξεκίνησε συνεργασίες με έντυπα όπως το Paris Match, το Stern και οι Sunday Times στο Λονδίνο. Αφού ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία το 1961, ο Guler εργάστηκε στο τουρκικό περιοδικό Hayat ως επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος.
Την ίδια περίπου περίοδο συναντήθηκε με τον Henri Cartier-Bresson και τον Marc Riboud, ο οποίος τον βοήθησε για να ξεκινήσει συνεργασία με το πρακτορείο Magnum Photos, στο οποίο και εντάχθηκε (αν και αργότερα αποχώρησε από αυτό). Φιλοξενήθηκε στη Βρετανική Επετηρίδα Φωτογραφίας (Photography Yearbook) του 1961. Επίσης εκείνη την χρονιά, έγινε δεκτός (ο μοναδικός Τούρκος) ως μέλος της Αμερικανικής Εταιρίας Φωτογράφων Περιοδικών (American Society of Magazine Photographers). Το ελβετικό περιοδικό Camera τον τίμησε με ένα ειδικό τεύχος – αφιέρωμα.
Στη δεκαετία του 1960, φωτογραφίες του χρησιμοποιήθηκαν για την απεικόνιση βιβλίων από αξιόλογους συγγραφείς και παρουσιάστηκαν σε διάφορες εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Εικόνες του εκτέθηκαν το 1968 στα πλαίσια της έκθεσης 10 Masters of Color Photography στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης αλλά και στην Photokina. Φωτογραφίες του δημοσιοποιήθηκαν από περιοδικά όπως τα Time, Life, Horizon και Newsweek.
Ο Guler ταξίδεψε για αποστολές σε χώρες όπως το Ιράν, το Καζακστάν, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, η Ινδία, η Κένυα, η Νέα Γουινέα, το Βόρνεο, καθώς και όλα τα μέρη της Τουρκίας.
Στη δεκαετία του ’70 φωτογραφίζει πολιτικούς και καλλιτέχνες όπως οι Winston Churchill, Indira Gandhi, Maria Callas, John Berger, Bertrand Russell, Willy Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Marc Chagall, Salvador Dali και Pablo Picasso.
Το 1975 σκηνοθετεί το ντοκιμαντέρ The End of the Hero, που ήταν αφιερωμένο στον παροπλισμό του πολεμικού πλοίου Υavuz το οποίο είχε μια ιστορία έξι και πλέον δεκαετιών.
Όπως όλοι οι μεγάλοι, δεν απέφυγε κι αυτός τα πυρά της κριτικής, κυρίως για τις μελαγχολικές ασπρόμαυρες εικόνες που τραβούσε με την αγαπημένη του Leica στην Κωνσταντινούπολη, στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, επειδή αυτές δεν απέκρυπταν την πιο “άσχημη” πλευρά της Πόλης.
Εικόνες από το έργο του έχουν συλλεχθεί από φορείς όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας στο Παρίσι και το μουσείο George Eastman στο Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης.
Η ζωή και το έργο του είχαν καταγραφεί στο ντοκιμαντέρ The Eye Of Istanbul, το οποίο έχει συμμετάσχει και έχει αποσπάσει διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ. «Κάποτε, περίμενα μιάμιση ώρα για χάρη μιας αναθεματισμένης γάτας» λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος στο ντοκιμαντέρ, καταδεικνύοντας την προσήλωσή του στην τακτική της «αποφασιστικής στιγμής», η οποία τον βοήθησε να ονομαστεί από το διεθνή Τύπο «ο Bresson της Ανατολής».
Ο ίδιος θεωρώντας το έργο του ζωντανή ιστορία, είχε αναφέρει: «το να είσαι κάτοικος της Κωνσταντινούπολης είναι ένας τρόπος ζωής. Γιατί η Κωνσταντινούπολη υπήρξε το κέντρο και το χωνευτήρι τριών αληθινών αυτοκρατοριών. Δεν μοιάζει με καμία άλλη πόλη του κόσμου. Είναι κρίμα που οι νεότερες γενιές δεν μπορούν να νιώσουν αυτόν τον τρόπο ζωής που έχει χαθεί».
- Φωτό: Wikipedia
