Εκθέσεις φωτογραφίας Νέα

ΕΚΘΕΣΗ «CAPA IN COLOR»

136 έγχρωμες εικόνες, και μαζί τους πρωτότυπα φιλμ και ηχητικά ντοκουμέντα.

Η έκθεση «Capa in Color» ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη τον προηγούμενο χρόνο υπό την αιγίδα του Διεθνούς Κέντρου Φωτογραφίας. Εως τις 31 Οκτωβρίου παρουσιάζεται στη Βουδαπέστη, στο Robert Capa Contemporary Photography Center, για πρώτη φορά στην Ευρώπη.

Για την έκθεση αυτή διαβάζουμε ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο της Μ. Βασιλειάδου στην Καθημερινή:

«Η ιδέα ότι ο Ρόμπερτ Κάπα χρησιμοποιούσε το χρώμα στις φωτογραφίες του ήδη από το 1941, και μάλιστα όχι περιστασιακά, ξαφνιάζει πολλούς, για να μην πούμε ότι τους σοκάρει» είπε στην εναρκτήρια ομιλία της η Σύνθια Γιουγκ, επιμελήτρια της φωτογραφικής έκθεσης «Capa in Color», που παρουσιάζεται αυτόν το μήνα στην Ουγγαρία, την πατρίδα του Κάπα. Και πρόσθεσε: «Αλλωστε είναι αλήθεια πως στις δεκαετίες του 1960 και 1970 επικρατούσε η άποψη ότι ένας σοβαρός φωτο-δημοσιογράφος δεν δουλεύει με έγχρωμο φιλμ»

<…>

© Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos

Ναύτης μεταδίδει φωτεινά σήματα σε ένα άλλο πλοίο, κατά τη διάρκεια νηοπομπής, στον Ατλαντικό Ωκεανό, από τις ΗΠΑ στην Αγγλία, το 1942 © Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos.

Ελάχιστοι, ίσως μόνον κάποιοι ειδικοί του είδους, γνώριζαν μέχρι πρόσφατα ότι ο Κάπα υπήρξε επίσης ο δημιουργός χιλιάδων έγχρωμων φωτογραφιών, που παρέμεναν κλεισμένες στα αρχεία του Διεθνούς Κέντρου Φωτογραφίας (International Center of Photography) που ιδρύθηκε από τον Κορνέλ Κάπα, τον νεαρότερο αδερφό του φωτογράφου, στη Νέα Υόρκη. Οι περισσότερες από αυτές χρειάζονταν τεχνική αποκατάσταση, και ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχαν συμπεριληφθεί στις πολλές αναδρομικές παρουσιάσεις του έργου του σπουδαίου φωτογράφου.Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη αποκάλυψη της έκθεσης «Capa in Color», που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη τον προηγούμενο χρόνο υπό την αιγίδα του Διεθνούς Κέντρου Φωτογραφίας, και μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου παρουσιάζεται στη Βουδαπέστη, στο Robert Capa Contemporary Photography Center, για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει 136 έγχρωμες εικόνες, και μαζί τους πρωτότυπα φιλμ και ηχητικά ντοκουμέντα.

© Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos

Θεατές παρακολουθούν την επίσκεψη του σουλτάνου Sidi Mohammed από ένα δέντρο: Μαρόκο, 1949. © Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos

Οι περισσότερες είναι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν σε καιρό ειρήνης. Συμπεριλαμβάνεται επίσης η δουλειά που έφερε ο Κάπα από το ταξίδι του στη Σοβιετική Ενωση το 1947 –μια αποστολή που μοιράστηκε με τον Τζον Στάινμπεκ–, όπως και εικόνες από το Ισραήλ του 1948, τη χρονιά που ιδρύθηκε το ισραηλινό κράτος.

Τα πολεμικά θέματα σπανίζουν, μολονότι ο ίδιος είχε αρχίσει να δουλεύει το χρώμα ήδη από το 1938, δύο μόλις χρόνια μετά την παρουσίαση από την Κόντακρομ (Kodachrome) του πρώτου έγχρωμου φωτογραφικού φιλμ Κόντακ. Εκείνη την εποχή ο Κάπα ήταν ήδη διάσημος από τον Ισπανικό Εμφύλιο, και εργαζόταν στην Κίνα καλύπτοντας τον Σινο-Ιαπωνικό Πόλεμο. «Σε παρακαλώ, στείλε μου 12 ρολά Κόντακρομ με τις οδηγίες χρήσης», έγραφε τότε σε έναν φίλο του στο πρακτορείο Pix στη Νέα Υόρκη. «Στείλε τα άμεσα, επειδή έχω μια ιδέα για το Life», είπε.

Πράγματι τέσσερις από αυτές τις έγχρωμες φωτογραφίες της πόλης Hankou που καίγεται μετά τις επιδρομές των Ιαπώνων, το 1938, δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Life. Εκτοτε καμιά άλλη αντίστοιχη δουλειά δεν παρουσιάστηκε, μολονότι εκείνος «τραβούσε» συστηματικά σε χρώμα από το 1941. Αν και είχε πάντοτε μαζί του δύο κάμερες, τη μία με έγχρωμο και την άλλη με ασπρόμαυρο φιλμ, τα περιοδικά προτιμούσαν τις κλασικές του εικόνες σε άσπρο – μαύρο. Μάλιστα δύο αναθέσεις που του έγιναν από έντυπα, η μία να φωτογραφήσει την οικογένεια Ερνεστ Χέμινγουεϊ στο σπίτι τους στο Αϊντάχο και η άλλη την οικογένεια Πάμπλο Πικάσο σε μια παραλία της Νότιας Γαλλίας, θεωρήθηκαν «απογοητευτικές», και απορρίφθηκαν.

Αντίθετα είχε επιτυχία φωτογραφίζοντας έγχρωμα τη λάμψη και τη γοητεία της πλούσιας μεταπολεμικής ζωής, θέματα ελαφρά όπως οι ιπποδρομίες του Λονγκσάμπ (Longchamps), το καλοκαιρινό θέρετρο του Μπιαρίτζ και τα χειμερινά σπορ στην Ελβετία, οι χολιγουντιανοί ηθοποιοί στα διαλείμματα των γυρισμάτων μιας ταινίας. Ο ίδιος γνώριζε καλά ότι το χρώμα ήταν περισσότερο κατάλληλο για τέτοιες φωτογραφίσεις, τις οποίες μάλιστα καλοπλήρωναν τα περιοδικά της εποχής. Ετσι ανακάλυψε τον κόσμο της μόδας, και μπήκαν επιτέλους στις φωτογραφίες του οι γυναίκες.

Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos

O Pablo Picasso παίζει με το γιο του Claude στη Γαλλία (1948) © Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos

Η τελευταία εικόνα

«Οι φωτογραφίες της έκθεσης μας επιτρέπουν να δούμε συνολικά το έργο του Κάπα, και να αντιληφθούμε τον τρόπο με τον οποίο προσέγγιζε το χρώμα», αναφέρει ο διευθυντής του Robert Capa Contemporary Photography Center. «Εστρεφε την κάμερα σε τελείως διαφορετικές κατευθύνσεις, αναζητώντας θέματα στα οποία το χρώμα είχε κάτι να προσθέσει» σχολιάζει. Αυτό προφανώς αποδεικνύει ότι οι έγχρωμες φωτογραφίες δεν ήταν ένα περιστασιακό συμπλήρωμα στην ασπρόμαυρη δουλειά του, αλλά ενσωματώνονται πλήρως στο έργο του των δεκαετιών 1940-1950. Ωστόσο στα 1953, σαράντα χρόνων πλέον, επιτυχημένος, αρκετά ευκατάστατος, συνιδρυτής του περίφημου φωτο-ειδησεογραφικού πρακτορείου Μάγκνουμ (Magnum) από το 1947, έγραφε σε ένα γράμμα του: «Μπιαρίτζ, Ντοβίλ και πολύχρωμος κινηματογράφος, τέλος. Δεν ξέρω ακόμη πού, ούτε με ποιον τρόπο αλλά είμαι έτοιμος να ξαναπιάσω την αληθινή μου δουλειά».

Η ευκαιρία τού δόθηκε έναν χρόνο αργότερα με μια ανάθεση από το περιοδικό Life για να καλύψει τις συγκρούσεις στο μέτωπο της αποικιακής Ινδοκίνας. Οι Γάλλοι είχαν σχεδόν ηττηθεί, ο πόλεμος επρόκειτο να τελειώσει σύντομα, και εκείνος τράβηξε εκεί μερικές από τις πιο δυνατές έγχρωμες πολεμικές φωτογραφίες του. Σε μία από αυτές, στρατιώτες περπατούν κάπου στο σημερινό Βιετνάμ. Βλέπουμε μόνον τις πλάτες τους και όσο πιάνει το μάτι, φαιόχρωμες φιγούρες ανδρών με τις εξαρτήσεις τους που βαδίζουν χωρίς τάξη μέσα στο πράσινο. Εχει ημερομηνία Μάιος 1954, και ονομάζεται «Καθ’ οδόν από το Ναμντίν στο Ταϊμπίν». Στις 25 Μαΐου εκείνης της χρονιάς, ο Ρόμπερ Κάπα σκοτώθηκε πατώντας νάρκη. Διαβάζοντας γι’ αυτόν, βρήκα μια φράση του με την οποία μιλά για τη δουλειά του: «Ο πολεμικός ανταποκριτής», είχε πει, «έχει τη ζωή του στα χέρια του, και μπορεί να τη διακινδυνεύσει, ή να την προφυλάξει, έστω και την τελευταία στιγμή. Εγώ είμαι ένας τζογαδόρος».

Φωτό επάνω: Η Γαλλίδα μοντέλο και ηθοποιός Capucine, σε ένα μπαλκόνι της Ρώμης, τον Αύγουστο του 1951 © Robert Capa/International Center of Photography/Magnum Photos.

Δείτε όλο το άρθρο εδώ

Photonet Newsletter
Kάθε Τρίτη & Πέμπτη όλα τα φωτογραφικά νέα δωρεάν!

   



Aρθρογράφος

Κωνσταντίνος Φλώρος

Στην Νexus Publications AΕ από το 1998, είναι σήμερα ο Διευθυντής Εκδόσεων της εταιρίας. Mέλος της EISA (Expert Imaging and Sound Association) από το 2003. Μέλος της Ένω­σης Συντακτών Περιοδικού-Ηλεκτρονικού Tύπου (EΣΠΗΤ) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (ΙFJ) από το 2005.

Θέλετε να σας ενημερώνουμε προσωπικά;