Ο Κωνσταντίνος Μάνος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους της διασποράς, απεβίωσε σε ηλικία 91 ετών σήμερα Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2025.
Γεννημένος στις 12 Οκτωβρίου 1934 στην Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας, από γονείς Έλληνες μετανάστες, ανέπτυξε από νεαρή ηλικία πάθος για τη φωτογραφία. Σε ηλικία 13 ετών, εντάχθηκε στη φωτογραφική λέσχη του σχολείου του, όπου ξεκίνησε η ενασχόλησή του με την τέχνη της φωτογραφίας. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, ενώ παράλληλα, το 1953, ανέλαβε τη θέση του επίσημου φωτογράφου της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστώνης. Αυτή η εμπειρία οδήγησε στην έκδοση του πρώτου του βιβλίου, Portrait of a Symphony, το 1961.
Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, ο Μάνος μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε για περιοδικά όπως τα Esquire, Life και Look.
Το 1961, επέστρεψε στην Ελλάδα για να φωτογραφίσει την πατρίδα των γονέων του, ένα έργο που οδήγησε στην έκδοση του βιβλίου A Greek Portfolio το 1972. Το βιβλίο αυτό απέσπασε διεθνή αναγνώριση, κερδίζοντας βραβεία σε φεστιβάλ όπως το Arles και η έκθεση βιβλίου της Λειψίας. Μια νέα έκδοσή του θα κυκλοφορούσε ξανά το 1999, συνοδευόμενη από μια μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη. Στον πρόλογο του λευκώματος ο Κωνσταντίνος Μάνος θα έγραφε: «κάθε φωτογραφία αυτού του λευκώματος αποτελεί μια προσωπική εμπειρία και μια ξεχωριστή στιγμή μέσα στο χρόνο, τόσο για τον φωτογράφο όσο και για το αντικείμενο. Οι άνθρωποι που απαθανατίστηκαν σ’ αυτές τις φωτογραφίες ζουν σε μικρά χωριά κι απομονωμένα αγροτόσπιτα, διάσπαρτα στην ελληνική ύπαιθρο. Οι περισσότεροι είναι άνθρωποι φτωχοί αλλά εξαιρετικά περήφανοι και με έντονη προσωπικότητα».
Το 1963, ο Μάνος ξεκίνησε συνεργασία με το διεθνές πρακτορείο φωτογραφίας Magnum Photos, αποκτώντας πλήρη ιδιότητα μέλους το 1965.
Στη διάρκεια της καριέρας του, το έργο του επικεντρώθηκε στην αποτύπωση της ανθρώπινης εμπειρίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική ύπαιθρο και τον πολιτισμό. Οι φωτογραφίες του χαρακτηρίζονται από την ανθρωποκεντρική τους προσέγγιση και την ικανότητά του να αιχμαλωτίζει αυθεντικές στιγμές της καθημερινής ζωής.
Εκτός από το A Greek Portfolio, ο Μάνος εξέδωσε και άλλα σημαντικά έργα, όπως το Bostonians: Photographs from Where’s Boston?, που περιλαμβάνει φωτογραφίες από την έκθεση Where’s Boston? του 1974, η οποία δημιουργήθηκε προς τιμήν της 200ής επετείου της πόλης. Επίσης, συνεργάστηκε με τα Time-Life Books, συμβάλλοντας σε διάφορα φωτογραφικά έργα.
Ο Κωνσταντίνος Μάνος άφησε πίσω του μια σημαντική κληρονομιά στον χώρο της φωτογραφίας, επηρεάζοντας γενιές φωτογράφων με το έργο του. Η προσέγγισή του στην αποτύπωση της ανθρώπινης κατάστασης και η βαθιά του κατανόηση της ελληνικής κουλτούρας τον καθιστούν μια εμβληματική μορφή στην ιστορία της φωτογραφίας. Φωτογραφίες του εκτίθενται στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στο Art Institute του Σικάγου, στην Bibliotheque Nationale του Παρισίου, στο Museum of Fine Arts του Χιούστον, αλλά και στο Μουσείο Μπενάκη.
Συνέντευξη Κωνσταντίνου Μάνου στο Photonet
Ο Κωνσταντίνος Μάνος βρέθηκε τον Μάιο του 2013 στην Αθήνα με αφορμή δύο παράλληλες εκθέσεις της δουλειάς του. Το ασπρόμαυρο Greek Portfolio που φιλοξενήθηκε στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη και το American Color, μια σειρά εντυπωσιακών έγχρωμων εικόνων από την κοινωνία των νότιων Αμερικάνικων Πολιτειών που παρουσιάστηκε στο Athens House of Photography. Ο φωτογράφος του Magnum, διατηρώντας εντυπωσιακή επαφή με την ελληνική γλώσσα, ακόμη και με τους ιδιωματισμούς της, χαιρόταν να μιλάει για τη φωτογραφική του πορεία όχι μόνο ως προς την ελληνική του εμπειρία αλλά και ως προς τις αγαπημένες του δουλειές γενικότερα. Μοιράστηκε μαζί μας, μιλώντας στη Χριστίνα Καλλιγιάννη, πολλά από την ιστορία της δημιουργίας του Greek Portfolio καθώς και τις σκέψεις του επάνω στο American Color και τη φωτογραφία γενικότερα.
- Φωτό: Wikipedia
