To πλήρες κείμενο της σχετικής ανακοίνωσης του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των φωτογράφων έχει ως εξής:
Ψηφίσθηκε, προχθές, 14 Ιουνίου 2023, από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η θέση του σώματος επί του κειμένου του σχεδίου του Κανονισμού ΕΕ για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (499 ψήφοι υπέρ, 28 κατά και 93 αποχές) ανοίγει το δρόμο για σκληρές διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο ολοκλήρωσε τη θέση του στα τέλη του 2022.
Ο ΟΣΔ ΦΟΙΒΟΣ μαζί με τους λοιπούς οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης εικαστικών και φωτογράφων της ΕΕ, μέσω της ειδικής ομάδας εργασίας στο πλαίσιο του κοινού οργάνου τους, της European Visual Artists, στις Βρυξέλλες, συμμετείχε ενεργά, μέχρι σήμερα, κατά τη διαδικασία επί του σχεδίου Κανονισμού, ενώπιον των θεσμών της ΕΕ. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης εικαστικών και φωτογράφων της Ευρώπης ήταν οι πρώτοι, σε διεθνές επίπεδο, που έθεσαν το ζήτημα προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας ως θεμελιώδους ανθρωπίνου δικαιώματος, κατά την εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης και κατά την εφαρμογή της.
Αναλυτικότερα:
Η ψηφοφορία της 14ης Ιουνίου 2023 πραγματοποιήθηκε μετά από πολύμηνη διαδικασία μεταξύ διαφόρων Επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεδομένου ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη επηρεάζει, μεταξύ άλλων, τη πολιτική, τη κοινωνία των πολιτών, τη βιομηχανία, τις μεταφορές, την υγεία, την άμυνα, καθώς και τη πνευματική ιδιοκτησία.
Έπειτα από τη δημοσιοποίηση πρόσφατων καινοτομιών Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως το σύστημα ChatGPT και το σύστημα Bard, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επικεντρώθηκαν κυρίως στη «γενετική τεχνητή νοημοσύνη», σε μια προσπάθεια να θέσουν τους κανόνες του πλαισίου λειτουργίας της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο της ΕΕ. Αυτό το νομοθετικό πλαίσιο, όμως, στην ουσία, πρόκειται να διαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσεγγίζουν τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης σε διεθνές επίπεδο και σε πολλές άλλες δικαιοδοσίες.
Εξαιτίας των επερχόμενων εκλογών για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά το 2024, οι θεσμοί του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αποφάσισαν την επιτάχυνση των διεργασιών για την ολοκλήρωση του τελικού κειμένου του Κανονισμού μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2023 και, προχθές, ξεκίνησαν, λίγο μετά τη ψηφοφορία (στις 9μμ), την οργάνωση της διαδικασίας της τριμερούς διαβούλευσης, που διενεργείται σε νομοσχέδια ιδιαίτερα σημαντικού ενδιαφέροντος για την ΕΕ.
Όπως προαναφέρθηκε, ο ΟΣΔ ΦΟΙΒΟΣ μέσω της European Visual Artists, συμμετείχε ενεργά, ενώπιον των θεσμών της ΕΕ και οι ΟΣΔ εικαστικών και φωτογράφων της Ευρώπης ήταν οι πρώτοι, σε διεθνές επίπεδο, που έθεσαν το ζήτημα προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας ως θεμελιώδους ανθρωπίνου δικαιώματος, κατά την εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης και κατά την εφαρμογή της. Ήδη, η CISAC (η διεθνής συνομοσπονδία οργανισμών συλλογικής διαχείρισης) έχει αποδεχθεί τις θέσεις των Ευρωπαϊκών οργανισμών της εικόνας και κινεί τις απαραίτητες διαδικασίες υποστήριξης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του αποτελέσματος που είχε η παρέμβαση των οργανισμών εικαστικών και φωτογράφων, η οποία προηγήθηκε του χθεσινού ψηφίσματος, ιδίως στο πλαίσιο της διαδικασίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι όσα ανέφερε, μεταξύ άλλων, κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά τη ψηφοφορία, ο ένας εκ των δύο εισηγητών του σχεδίου του Κανονισμού, Ρουμάνος ευρωβουλευτής Ντράγκος Τουντοράκε (Dragos Tudorache). Δείτε τη ολόκληρη τη συνέντευξη στο παρακάτω video:
Ο κ. Τουντοράκε τάχθηκε ανοικτά υπέρ των δημιουργών, δείχνοντας ότι οι παρατηρήσεις των οργανισμών των εικαστικών και της φωτογραφίας σχετικά με τη «γενετική τεχνητή νοημοσύνη» έχουν ληφθεί υπόψη, συγκεκριμένα στα παρακάτω δύο αποσπάσματα από τη συνέντευξη Τύπου:
Λεπτό 14:03:25: «συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχουν ορισμένοι εγγενείς κίνδυνοι με τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη που ξεπερνούν τη χρήση της, είναι στην ίδια τη φύση με την οποία έχει κατασκευαστεί. Από τη φύση της που εκτίθεται σε μεγάλες ποσότητες δεδομένων, που μπορούν στη συνέχεια να δημιουργήσουν νέο περιεχόμενο, το οποίο στην πραγματικότητα θα παραβίαζε το νόμο. Και βλέπουμε ήδη επιβλαβείς επιπτώσεις του περιεχομένου που δημιουργείται από τα μοντέλα βάσης. Τις βλέπουμε σχεδόν στις καθημερινές ειδήσεις. Και υπάρχει επίσης το θέμα του υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα που χρησιμοποιείται σε αλγόριθμους εκπαίδευσης και ακούσαμε μεγάλο μέρος των βιομηχανιών δημιουργίας και των δημιουργών εκεί έξω που είπαν ότι, (…) πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζουμε εάν τα έργα μας έχουν χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση του αλγόριθμου. Και τότε, φυσικά, έχουμε ήδη τη νομοθεσία για να τη χρησιμοποιήσουμε και να διασφαλίσουμε ότι τα δικαιώματά μας προστατεύονται, αλλά τουλάχιστον πρέπει να γνωρίζουμε. Αυτό ακριβώς κάναμε όταν δημιουργήσαμε αυτό το ειδικό καθεστώς για τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη (…) είπαμε ότι αυτοί είναι ορισμένοι ελάχιστοι κανόνες που πιστεύουμε ότι πρέπει να τηρούνται. Υπ’αριθμόν ένα, η επιμέλεια για το περιεχόμενο που εσείς παράγετε και υπ’αριθμόν δύο (…) η Διαφάνεια σχετικά με το πότε χρησιμοποιούνται έργα που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα για την εκπαίδευση αλγορίθμων.»
Λεπτό 14:19:00: «Εάν οι κανόνες επιβάλλονταν σήμερα, αυτό που θα έπρεπε να κάνει το ChatGPT [ή άλλα μοντέλα παραγωγής τεχνητής νοημοσύνης] είναι:
- Να λάβουν υπόψη τα συμφέροντα εκείνων που βρίσκονται στο χαμηλότερο τμήμα της παραγωγικής αλυσίδας για να βεβαιωθούν ότι διαβιβάζονται οι πληροφορίες που απαιτούνται προς συμμόρφωση εάν πηγαίνουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
- Πρέπει να είναι διαφανείς σχετικά με τα σύνολα δεδομένων που χρησιμοποιούν στην εκπαίδευση του ChatGPT, πώς λειτουργεί και τις βασικές παραμέτρους του συστήματος.
- Τα παραγωγικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, για παράδειγμα το ChatGPT, θα πρέπει να δείξουν ότι, κατά την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό των αλγορίθμων τους, έχουν εξετάσει σοβαρά τη νομιμότητα του περιεχομένου που ενδέχεται να παραχθεί, κάτι που είναι αμφισβητήσιμο. Θα πρέπει να αποκαλύψουν όλο το υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα που χρησιμοποίησαν στην εκπαίδευση των αλγορίθμων. Θα πρέπει να το τεκμηριώσουν με ολοκληρωμένο κατανοητό τρόπο και να είναι διαφανείς ως προς αυτό».
Οι βασικές θέσεις των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης των εικαστικών και φωτογράφων της ΕΕ είναι ότι:
- Δεν υπάρχει τέχνη από Τεχνητή Νοημοσύνη χωρίς έργα τέχνης δημιουργημένα από ανθρώπους και δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε χρήση των έργων των δημιουργών χωρίς προηγούμενη εξουσιοδότηση.
- Απαιτείται αναγνώριση και σεβασμός των πνευματικών δικαιωμάτων των ανθρώπων δημιουργών έργων τέχνης, με τη προηγούμενη συγκατάθεση και τη δίκαιη αμοιβή τους για όλες τις χρήσεις των έργων και των παραγώγων τους.
Η τριμερής διαβούλευση, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, θα πραγματοποιηθεί εντός του Ιουλίου, του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου 2023. Ο ΟΣΔ ΦΟΙΒΟΣ με τη συμμετοχή του στην ομάδα εργασίας της EVA θα αγωνισθεί μαζί με τους λοιπούς οργανισμούς εικαστικών και φωτογράφων για το βέλτιστο αποτέλεσμα επί ενός νομοσχεδίου που αποτελεί την αρχή μιας νέας σειράς συναφών νομοθετημάτων που άρχισαν ήδη να εκπονούνται από τους θεσμούς της ΕΕ.
Βιώνουμε τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλαισίου μιας νέας εποχής, στα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Ο ΟΣΔ ΦΟΙΒΟΣ θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των φωτογράφων. Αυτό που πρέπει να καταστεί σαφές είναι ότι και οι φωτογράφοι θα πρέπει να αντιληφθούν την αξία των έργων τους και να συνδράμουν τον οργανισμό τους σε αυτό τον αγώνα.
Το ΔΣ του ΟΣΔ ΦΟΙΒΟΣ
- Φωτό: rawpixel.com
