Αν και αυτοδίδακτος φωτογράφος, έχω εργαστεί από το 1968 σχεδόν με όλα τα είδη της φωτογραφίας, μέχρι και την 1η Ιουνίου 2011. Την ημέρα αυτή την ιστορική, μου δηλώθηκε ευθαρσώς πως δεν χρειάζονται πλέον τις δημιουργικές υπηρεσίες μου (συγγραφή κειμένων, δοκιμές μηχανών, διεύθυνση, οργάνωση και λειτουργία φωτογραφικού τμήματος, με όλα τα παρελκόμενα).
Σήμερα δηλώνω δίχως φόβο και πάθος πως η επαγγελματική φωτογραφία ουδόλως με απασχολεί από τότε. Ειδικά η διαφήμιση μου προκαλούσε απέχθεια (από το 2000) για τα ψέματα που ακόμη δείχνει.
Πήρα σύνταξη και είπα: “τόπο στους νέους”!
Μέχρι και το 2000 ήμουν ένας φωτογράφος που καταπιανόμουν με όλα, κάτι σαν γενικός ιατρός – εντατικολόγος, και είχα φωτογραφίσει τα πάντα.
Από το 1995 έβλεπα ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά για τη φωτογραφία – έτσι δοθείσης ευκαιρίας, το 1997 πήγα σε ειδικό περιοδικό ως φωτογράφος. Τουλάχιστον δεν λέγαμε ψέματα εκεί.
Ένα χρόνο μετά, έγινα και συντάκτης για θέματα φωτογραφίας. Προσπάθησα να εξηγήσω στο κόσμο τα πάντα γύρω από τη φωτογραφία και την ψηφιακή της τεχνολογία που τελικά κυριάρχησε.
Από το 2002 καταπιάνομαι με τα δικά μου blog, γράφω κείμενα για τη φωτογραφία, την αισθητική της, και για τεχνικές που αφορούν την ερασιτεχνική χρήση της φωτογραφίας σε βάθος.
Αυτά ως εισαγωγή.
Θα ήθελα τώρα να καταπιαστώ με ένα θέμα που νομίζω είναι σημαντικό, καθώς τα βασικά είδη της φωτογραφίας που γνωρίζουμε σήμερα έχουν εξελιχτεί περίπου έτσι από τα πρώτα πενήντα έτη της γνωστοποίησής της στο κοινό.
Σήμερα με την τεχνολογία, την παγκόσμια κρίση και την παγκοσμιοποίηση που είναι σε εξέλιξη, τα είδη – εφαρμογές της φωτογραφίας σίγουρα είναι περισσότερα. Όμως έχουν αλλάξει οι κοινωνικές τους αξίες ανάλογα με το κέρδος που αποφέρουν στους φωτογράφους.
Το λέω αυτό διότι υπάρχουν πολλών ειδών “κέρδη” – δεν είναι μόνο το χρήμα!
Αρχικά λοιπόν, κάθε φωτογραφική εφαρμογή που συμβάλλει στην κοινωνική πρόοδο είναι ευπρόσδεκτη. Ωστόσο, ολοένα λιγότεροι επαγγελματίες φωτογράφοι μπορούν να ζήσουν τόσο καλά όπως οι φωτογράφοι της δεκαετίας 1970 – 1980.
Από το 1980 μέχρι και το 1995, η κατάσταση χειροτέρευε χρονιά με χρονιά. Τι γίνεται σήμερα; Πονάει σου λέω, άστο!
Μιλάμε για μεγάλη πίκρα για τους δημιουργούς, που ισχύει όμως για τα περισσότερα επαγγέλματα και λόγω του Covid -19.
Όμως, όσο οι φωτογραφικές μηχανές πουλιόντουσαν σε ολοένα περισσότερους ερασιτέχνες, τόσο ο φιλικός, λαϊκός και δημιουργικός χαρακτήρας του μέσου φάνηκε καθαρά πως θα γινόταν το υπ’ αριθμόν ένα χόμπι της ανθρωπότητας.
Την αρχή την έκανε αυτός ο Ίστμαν, με τη Kodak του. Τελικά η φωτογραφική μηχανή κάθε τύπου, είναι το πλέον πουλημένο δημιουργικό προϊόν.
Εύκολη, απλή, άχρηστη αν θέλετε, ταπεινή είναι η τεχνική της φωτογραφίας. Αρκεί να πάρει στα χέρια του ο άνθρωπος μια φωτογραφική μηχανή, εντελώς χειροκίνητη με όλες τις δυνατές ρυθμίσεις ή και εντελώς αυτόματη, και τα όνειρα θα γίνουν φωτογραφίες και εικόνες.
Οι μηχανές της περιόδου 70 – 90 ήταν αρκετά “έξυπνες” για να μη “καίνε” τα πολύτιμα φιλμ. Όσο για την ψηφιακή, γνωρίζει ημέρες δόξης, με υπέρτατη πρόκληση το να μην κοστίζει η διαδικασία σχεδόν τίποτα, πέρα από μπαταρίες και μνήμες.
Είναι σημαντικό πως η φωτογραφία δεν χρειάζεται πολυετή εκπαίδευση και αυτή η ευκολία ενθουσιάζει τους νέους φωτογράφους, γιατί βλέπουν πως η εμπλοκή τους έχει άμεσα αποτελέσματα (έγχρωμη οθόνη ελέγχου). Η κρίση και η αισθητική των νέων φωτογράφων βελτιώνεται μετά από μερικές χιλιάδες φωτογραφίες, και έτσι αισθάνονται τη χαρά της δημιουργίας ταχύτερα από κάθε άλλη δημιουργική ασχολία. Οι περισσότεροι νέοι φωτογράφοι που γνωρίζω, μέσα σε δυο χρόνια έχουν γεμίσει το λιγότερο ένα μεγάλο δίσκο με φωτογραφίες.
Έτσι εγώ σήμερα θα κατατάξω πρώτες τις εφαρμογές της φωτογραφίας που βοηθάνε το κοινό, τον πολύ κόσμο, τους νέους, τους παρίες, τα ναυάγια της ζωής, τα παιδιά που προσπαθούν να επανενταχθούν στο «θαυμαστό» σύστημά μας μετά από μια ατυχία (ασθένεια) ή ένα στραβοπάτημα (ναρκωτικά, πρόβλημα με το νόμο κ.λπ.).
Η δημιουργική φύση της φωτογραφίας με κάνει να τη θεωρώ ως το πρώτο ψυχοφάρμακο κατά της μαυρίλας, της κατάθλιψης, και της περιθωριοποίησης.
Θα πει κάποιος: “η επιβίωση (η τροφή δηλαδή) είναι πάνω από όλα;” Ναι, αλλά πώς;
Το ηθικό και αισθητικό κέρδος δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα οικονομικό. Αλλά νηστικός πάλι ο δημιουργός, μόνο καρβέλια θα οραματίζεται και ελιές – σαν τον Καραγκιόζη.
Δεν μπορώ να περιγράψω με λίγα λόγια τα αισθήματα χαράς και δημιουργικότητας που θα νοιώσει ο καθένας όταν πάρει μια καλή φωτογραφία. Αυτό πρέπει ο καθένας να το τολμήσει. Το πότε έχει πάρει μια καλή φωτογραφία, θα το νοιώσει ο φωτογράφος από τους παλμούς της καρδιάς του πρώτα.
Είδα σε μια έκθεση τα έργα των παιδιών που είχαν αρχίσει τον δικό τους ανένδοτο αγώνα απεξάρτησης και θαύμασα τα πραγματικά έργα φωτογραφικής τέχνης που είχαν δημιουργήσει. Είπα τότε: “υπάρχει ελπίδα”!
Δεν απορρίπτω τα άλλα είδη φωτογραφίας. Είπα όμως πως πραγματικά η άδολη, ταπεινή, άχρηστη, εύκολη φωτογραφική διαδικασία, η αισθητική χαρά και δημιουργία που προσφέρεται στον άνθρωπο χάρη στη φωτογραφική μηχανή, είναι το σημαντικότερο «πράγμα» που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στη φωτογραφία, και στους «ερασιτέχνες». Ακόμη και η αποτυχία, ειδικά αυτή, είναι που μας μαθαίνει να μη το βάζουμε ποτέ κάτω. Το χρονιάρικο παιδάκι, πέφτει για να μάθει να σηκώνεται!
Όλες οι εμπορικές εφαρμογές της φωτογραφίας στοχεύουν στο χρήμα και το κέρδος. Η καλλιέργεια της αισθητικής και της ψυχής δεν αφορά το χρήμα, είναι θέμα ποιότητας ζωής.
Μέσα στη τόση μαυρίλα, είναι χαρά μου να βλέπω ανθρώπους να προσπαθούν να πάρουν φωτογραφίες, ακόμη και τις πλέον «ανόητες» (με λάθος κράτημα του κινητού ή με λάθος φωτισμό) αλλά να το χαίρονται – κι ας φτάνουν καμιά φορά στην υπερβολή.
Ερασιτέχνης φωτογράφος = εραστής της φωτογραφικής τέχνης, και όχι ένας ακόμη χρήστης.
- 1η δημοσίευση: Photonet 225 – αποκτήστε το με ένα κλικ εδώ!
- Φωτό: JESHOOTS.com
