Photo Specials

AΠΟΨΗ ΕΠI ΤΩΝ ΑΠOΨΕΩΝ!

“Κανείς πραγματικά έξυπνος δεν θα γίνει καλλιτέχνης – δημιουργός, για να μην πεθάνει μόνος, στην ψάθα και από πείνα.”

Μου αρέσουν οι ανατροπές – αμφισβητούσα τους καθηγητές. Ήμουν υπάκουος μέχρι να απαλλαγώ από τα χέρια τους! Και αυτοί με τίμησαν με χαμηλούς βαθμούς της πείνας! Προοίμιο των μισθών της πείνας!

Άποψη: οι βαθμοί, ο δείκτης νοημοσύνης, οι επιδόσεις στο σχολείο, δεν προεξοφλούν το μέλλον των παιδιών, ούτε τη καλλιτεχνική ή την πνευματική τους πορεία.

Αν όμως οι νέοι δεν μάθουν πώς να μαθαίνουν, ακόμη και μόνοι τους, μέχρι τα βαθιά γεράματα, το σύστημα θα έχει αποτύχει.

Να, για παράδειγμα, εγώ: ήμουν μια μετριότητα του 1966, έγινα «γίγαντας του πνεύματος και της φωτογραφίας» σήμερα. Οποία μετριοφροσύνη! Μου προξενώ το δέος!

Τώρα που το σκέφτομαι, κανείς πραγματικά έξυπνος δεν θα γίνει καλλιτέχνης – δημιουργός, για να μην πεθάνει μόνος, στην ψάθα και από πείνα.

Τακτικά, σχεδόν κάθε βράδυ, βλέπω ειδήσεις στον ιστό, φωτογραφικές απόψεις της Ελλάδας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τις καλοκαιρινές ειδήσεις για τα νησιά, τα οποία “απαλλαγμένα από covid-19” περίμεναν τα χελιδόνια των διακοπών, τους τουρίστες μας – και ανατρέχω στη φωτογραφική μου μνήμη: βλέπω «on line» τις απόψεις, που αναγκαστικά φωτογραφίζαμε για να «πουλήσουμε» Ελλάδα. Είχαμε λάβει σαφείς αισθητικές οδηγίες – προδιαγραφές για να αγοράσουν τις φωτογραφίες μας (1973-1985).

Aστυπάλαια, 1971.

Ανατροπή: δυο πόρτες έχει η ζωή. Σήμερα, εν έτει 2021 δεν μπορώ να πάω σε κανένα νησί. Δεν πειράζει, άφησα περισσότερα rooms to let στα «χελιδόνια» που ήλθαν. Όσο για τις παλιές ηλιόλουστες απόψεις; Τα πάντα έχουν αλλάξει: τα χρώματα στις διαφάνειες έχουν υποστεί το πέρασμα του χρόνου. Στην παρούσα ορατή πραγματικότητα, γενήκανε αγνώριστα τα νησιά της νιότης μου.

Σήμερα φωτογραφικές απόψεις έχουν ληφθεί με ψηφιακές μηχανές κρεμασμένες σε UFOdrone. Βλέπω πάρα πολλές ειδυλλιακές, απογευματινές ή νυχτερινές απόψεις. Οι μοντέρνες λήψεις έχουν γίνει με ειδική τεχνική, που τη μαύρη νύχτα, τη κάνει, έγχρωμη νύχτα.

Λογικό: οι νέοι (-ες) μας θέλουν να ξενυχτίσουν, να μεγαλώσουν την αίσθηση του (έτσι κι αλλιώς) περιορισμένου – σχετικού χρόνου.

Οι φωτογραφικές απόψεις άλλαξαν, όπως αλλάζουν διαρκώς και οι δικές μου απόψεις όσον αφορά τα πάντα (νέα δεδομένα και γνώσεις). Όλα υπακούν σε μια χαοτική διαδικασία αναπροσαρμογής. Ό,τι δεν προσαρμόζεται, αργά ή γρήγορα θα πεθάνει.

Γκάζι, 1970.

Βλέπω λ.χ. τις όμορφες φωτογραφίες στα τεύχη του περιοδικού και αναρωτιέμαι αν αυτό που έχω κατασταλάξει ως άποψη δεν είναι κανόνας. Δηλαδή, αν δεν βλέπουμε φωτογραφίες που έχουν βγάλει οι άλλοι, αν δεν ζηλέψουμε που δεν τις βγάλαμε εμείς, τότε δεν θα θελήσουμε ποτέ να βγάλουμε τις δικές μας! Είναι μια μαγική διαδικασία, κάτι σαν ιός. “Κολλάς” τη φωτογραφία κάποια στιγμή, δεν γλυτώνεις.

Άποψη και πάλι: τι ποιο όμορφο από σωστά τυπωμένες φωτογραφίες;

Θυμάμαι πως για έμενα η σχέση με τη φωτογραφία άρχισε από κάποιες φωτογραφίες που βρήκα να με κοιτάζουν με θαυμασμό από τις σελίδες ξένων φωτογραφικών περιοδικών του 1968-70 (τα έχω κρατήσει).

Είμαι λάτρης της αυθεντικής, πραγματικής φωτογραφίας. Είναι αυτή που μπορεί, με τις γνώσεις και την τεχνική του, να βγάλει άμεσα με τη μηχανή και το φακό του ο φωτογράφος. Όμως αυτή είναι δική μου, παλιομοδίτικη ίσως άποψη – και φυσικά πάντα αμφιβάλλω για τη διαχρονική ισχύ των απόψεών μου. Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα ποιο σίγουρο και βέβαιο από το ότι ο καθένας συνάδελφος, επαγγελματίας, ή ερασιτέχνης, θα έχει τη δική του σεβαστή άποψη. Ευτυχώς!

Θα ήθελα να είχαν όλοι οι φίλοι, συνάδελφοι, γνωστοί και άγνωστοι, νέοι, ή ώριμοι, τις ευκαιρίες για φωτογραφική εργασία που είχε η γενιά μου που δεν είχε όμως μια σχολή φωτογραφίας για να αρχίσει από κάπου.

Έχω την άποψη πως όλα άλλαξαν – όπως μια φωτογραφική άποψη του 1968-70 που δεν έχει κανένα νόημα να την προβάλουμε ή να την πουλάμε ξανά και ξανά, εφόσον δεν υφίσταται πλέον.

Λεωφ. Συγγρού 1973.

 






Aρθρογράφος

Γιάννης Γλυνός

Πάντα με ενδιέφερε το φως, το διαφορετικό, αυτό το κάτι που θα έκανε τις φωτογραφίες μου έστω και ελάχιστα διαφορετικές από των άλλων.
Τα χρόνια πέρασαν χωρίς ανάσα, με ξενύχτι και κόπο, χωρίς χρόνο για μελέτη, χωρίς προβληματισμό. Απλά δρούσα. Σκόπευα και φωτογράφιζα, χωρίς σκέψη, με οδηγό το ένστικτο, τη καρδιά, το συναίσθημα. Τη φωτογραφική τεχνική την εκτιμώ, η αισθητική της φωτογραφίας όμως ήταν που μου άνοιξε ένα καινούριο σύμπαν χωρίς όρια και χωρίς τέλος.