Ο συνεργάτης μας Ηλίας Παπαδόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ των εκδόσεων μας, ο οποίος ασχολείται πάνω από τριάντα χρόνια με τις καταδύσεις και πάνω από είκοσι με την υποβρύχια φωτογραφία, αποχαιρετά με το παρακάτω κείμενο τον “Έλληνα Κουστώ” όπως συνήθιζε να τον αποκαλεί.
Υπήρξε ο πρωτοπόρος Έλληνας υποβρύχιος κινηματογραφιστής και φωτογράφος! Μέσα από τις μαγευτικές εικόνες των ελληνικών βυθών γοήτευσε δεκάδες νέους, δίνοντάς τους το έναυσμα για να αποκαλύψουν φωτογραφικά αυτόν τον άγνωστο αλλά ταυτόχρονα θαυμαστό κόσμο της θάλασσας – προσωπικά υπήρξα ένας από αυτούς.
Ο Κάρολος Βράτιτς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1927 και πέθανε φέτος, στις αρχές Ιανουαρίου, σε ηλικία 95 ετών. Μια συχνή απορία για τους ανθρώπους που δεν τον γνώριζαν είναι το όνομά του: το όφειλε στον Αυστριακής καταγωγής πατέρα του, που γνωρίστηκε με την Ελληνίδα μητέρα του στην Σμύρνη.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή μετακόμισαν στην Βιέννη της Αυστρίας και λίγα χρόνια μετά, για κάποιους λόγους υγείας, η οικογένεια μεταφέρθηκε στη Αθήνα. Ο Κάρολος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1927 και ήταν ο δευτερότοκος γιός της οικογένειας. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένειά του θα υποστεί μεγάλη οικονομική καταστροφή και ταυτόχρονα θα αρρωστήσει και θα πεθάνει ο πατέρας του.
Η αγάπη του για την θάλασσα όπως και όλων των νέων κατά την διάρκεια της κατοχής γίνεται μακρινό όνειρο. Αργότερα θα σπουδάσει στην οδοντιατρική σχολή σαν ορθοδοντικός, αλλά δεν ασχολήθηκε ποτέ μια που το πάθος του για τον κινηματογράφο και την θάλασσα τον οδήγησαν το 1965 να πάρει πτυχίο αυτοδύτη από καταδυτική σχολή, στη Νάπολης της Ιταλίας. Τις πρώτες του κινηματογραφικές λήψεις τις πραγματοποιεί με αυτοσχέδια στεγανή θήκη, για μία ρωσική κινηματογραφική μηχανή 8 mm.
Στη δεκαετία του 1970, περνάει στο πιο προχωρημένο Super 8mm. Από τότε σώζονται 4 ολοκληρωμένες ταινίες του: H ζωή μέσα στις ελληνικές ακτές, H σιωπηλή μπαλάντα, Ο κρυφός κόσμος του ελληνικού βυθού και Ο Μικρόκοσμος της Άνοιξης.
Το 1985 συμμετέχει σε φεστιβάλ του Γαλλικού Ινστιτούτου με την ταινία Η σιωπηλή μπαλάντα. Την επόμενη χρονιά βραβεύεται με το βραβείο της πόλεως της Αντίμπ. Η ανεξάντλητη δραστηριότητά του τον οδήγησε μαζί με μία ομάδα ανθρώπων με το ίδιο πάθος να ιδρύσουν την Εταιρεία Υποβρυχίων Ερευνών κάπου στη δεκαετία του ’80.
Μεταξύ άλλων σημαντικών δραστηριοτήτων ήταν η συνεργασία του με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή, με την ιδιότητα του συμβούλου. Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας εκδόθηκε και το βιβλίο Κοχύλια από τις Ελληνικές θάλασσες το 1994. Ο ίδιος ήταν μανιώδης συλλέκτης κοχυλιών και διέθετε μία τεράστια συλλογή με περισσότερα από 6000 είδη! Η προσφορά του στην συστηματική παρατήρηση των κοχυλιών επιβραβεύτηκε από το παγκόσμιο μουσείο κογχυλιών, Cupra Marittima της Ιταλίας, το 1990.
Ο Κάρολος Βράτιτς επίσης έχει εκδόσει τα βιβλία Στα κρυφά μονοπάτια των θαλασσινών μας βυθών και Σαράντα ελληνικά κοχύλια ενώ αρθρογραφούσε συστηματικά σε περιοδικά του χώρου της κατάδυσης.
Ακολουθεί ένα επεισόδιο της σειράς Παρασκήνιο από το αρχείο της ΕΡΤ που έχει τίτλο ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΒΥΘΟΥ και ασχολείται με την εξερεύνηση του βυθού από τον Κάρολο Βράτιτς και την ομάδα του:
- Φωτό στην κορυφή της σελίδας: πορτρέτο του εκλιπόντος από το βιβλίο του Στα κρυφά μονοπάτια των θαλασσινών μας βυθών.
