ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΟΦΙΚΙΤΗΣ

Ο Κωνσταντίνος Σοφικίτης  μας φιλοξένησε στο studio που διατηρεί με τον αδερφό του Πέτρο, στο Μαρούσι, για τις ανάγκες της συγεκριμένης συνέντευξης. Μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία του από το διαγωνισμό SWPA 2017, την ανάγκη του για παρατήρηση και ανακάλυψη νέων πολιτισμών, αλλά και την απόφασή του να ασχοληθεί με τη φωτογραφία σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.

Στις ώρες που περάσαμε μαζί του, μας κέρδισε με την ευγενικότατη προσέγγιση και την φιλική συμπεριφορά του. Μας δέχτηκε καλοπροαίρετα και μας μίλησε πολύ ανοιχτά, δίνοντάς μας την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε πραγματικά. Τον ευχαριστούμε!

---

Κερδίσατε την κατηγορία Street Photography στον Ανοικτό Διαγωνισμό των SWPA 2017 με τη φωτογραφία σας “Halloween Protagonists”, ξεχωρίζοντας με αυτή ανάμεσα σε 105.000 άλλες συμμετοχές  από 183 χώρες παγκοσμίως. Πείτε μας δύο λόγια για την λήψη αυτή και για τη σημασία που έχει για εσάς τον ίδιο.

Η εικόνα αυτή είναι ένα μικρό κομμάτι ενός μεγαλύτερου project που δούλευα εκείνη την εποχή στην Αμερική, όπου είχα και την τύχη να βρεθώ την περίοδο λίγο πριν τις εκλογές (Οκτώβριο – Νοέμβριο 2016). Κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου οδικού ταξιδιού, που ξεκίνησε από τη Νότιο Αμερική και διασχίζοντας 5 πολιτείες, μου γεννήθηκε η ανάγκη να κάνω μια καταγραφή. Ξεκίνησα για προσωπικούς λόγους και χωρίς να υπάρχει αρχική ιδέα για κάποιο φωτογραφικό project. Η ανάγκη για παρατήρηση και καταγραφή των συναισθημάτων μου, μου δημιουργείται πολύ συχνά και είναι και ο μεγαλύτερος παράγοντας που με σπρώχνει να ασχολούμαι με τη φωτογραφία. Τα συναισθήματα που είχα κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου ταξιδιού, παρατηρώντας την κοινωνία και τους ντόπιους, μου δημιουργούσαν ένα «μούδιασμα». Ένιωθα πως η εποχή που βρισκόμουν στη Νέα Υόρκη ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή στην ιστορία. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ανάγκη μου, ως φωτογράφος, να μπορώ να παράγω ενότητες με κάποια διαχρονική σημασία, με έκαναν να δω αυτή την καταγραφή ως μια μεγαλύτερη ενότητα απ’ ότι είχα προβλέψει. Ξεκίνησε πολύ απλά, από κάποιες συζητήσεις και ερωτήματα που ανταλλάξαμε με κάποιους κατοίκους στη Νεβάδα, και από την αντιμετώπιση και την αντίδραση αυτών των ανθρώπων στην όλη πολιτική κατάσταση. Φτάνοντας στη Νέα Υόρκη, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, η αίσθηση της αντίδρασης γίνεται ακόμη πιο έντονη, παράλληλα με κάποια άλλα event που γινόντουσαν και το Halloween Parade. Στο Parade πήγα από απλή περιέργεια, διότι είχα διαβάσει πως το 2016 το θέμα ήταν «ονειροπόληση», γεγονός που μου κίνησε το ενδιαφέρον. Η παρατήρησή μου ως προς τους ανθρώπους στην παρέλαση, ήταν πως πέραν του τρομακτικού παράγοντα, υπήρχε και μια σκυθρωπή ατμόσφαιρα.

Ως προς τη λήψη της εικόνας, δεν υπήρχε κάποιο πλάνο – για την ακρίβεια, περίμενα να περάσω στην απέναντι πλευρά του δρόμου και μέσα στο πλήθος πέρασε ο άνθρωπος αυτός, και με τη μηχανή στο στήθος (για να μην τραβήξω τα βλέμματα) «συναντηθήκαμε» για 3-4 δευτερόλεπτα, με αποτέλεσμα αυτή την εικόνα.

Η νίκη για μένα σημαίνει πως βρίσκομαι σε έναν καλό δρόμο και μου δίνει την σωστή αίσθηση αυτοπεποίθησης μιας τέτοιας μεγάλης διάκρισης χωρίς όμως να με κάνει να επαναπαύομαι για το μέλλον. Μου δίνει ένα καλό προβάδισμα και μια ικανοποιητική αναγνώριση του προσωπικού μου έργου ως τώρα.

Τι σας ώθησε να πάρετε μέρος στο διαγωνισμό και με ποιο κριτήριο επιλέξατε την κατηγορία “Street Photography”;

Η φωτογραφία “δρόμου” είναι μια κατηγορία που με γοητεύει πάρα πολύ σαν είδος και είναι αυτό που κάνω ως επί το πλείστον. Συνεπώς ήταν εύκολη η επιλογή μου. Όσον αφορά στο τι με ώθησε να λάβω μέρος, είναι το βασικό κριτήριο με το οποίο επιλέγω τους διαγωνισμούς στους οποίους συμμετέχω, και έχει να κάνει με το υψηλό επίπεδο των διαγωνισμών που με παρακινεί και με βάζει σε διαδικασία, όχι ανταγωνιστικά αλλά δημιουργικά, να κάνω μια πολύ καλή δουλειά.

Η φωτογραφία δρόμου, θα λέγαμε πως βασίζεται, σε ένα μεγάλο βαθμό, στον αυθορμητισμό του θέματος αλλά και του ίδιου του φωτογράφου. Πώς χειρίζεστε εσείς μια τέτοια στιγμή; Πώς εντοπίζετε το θέμα σας μέσα στο πλήθος;

Όλα ξεκινούν και πάλι από την ανάγκη για παρατήρηση, με πρώτο παράγοντα το σεβασμό προς το χώρο και το ανθρώπινο στοιχείο, που έχω απέναντί μου, αλλά και την ανάπτυξη της οικειότητας και από τις δύο πλευρές. Ο τρόπος που φωτογραφίζω και παρατηρώ, είναι διαβάζοντας το φως, τις φυσικές ή τεχνικές πηγές μέσα στο χώρο και έπειτα «στήνοντας» νοητά ένα κάδρο, στο οποίο πάντα μου αρέσει να εμπεριέχεται το ανθρώπινο στοιχείο, είτε σαν σιλουέτα είτε σαν λεπτομέρεια. Μαζί με λίγη τύχη ως προς τα γεγονότα, στην ουσία το ανθρώπινο στοιχείο τοποθετείται από μόνο του στο κάδρο!

Έχετε δηλώσει πως δουλεύετε με ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Τι θα λέγατε πως σας μαγνητίζει σε ένα θέμα; Έχει να κάνει με μια πράξη, με μια στάση του σώματος, με το πρόσωπο, το βλέμμα;

Με γοητεύει στο στοιχείο της φωτογραφίας το ότι αιχμαλωτίζεις μια στιγμή. Mε ένα κλικ, έχεις παγώσει κάτι για πάντα. Οπότε και ο άνθρωπος μέσα σε αυτό νομίζω πως είναι κάτι διαχρονικό, κάτι που πάντα κυνηγώ στις εικόνες μου.

Διατηρείτε, μαζί με τον αδερφό σας, μια φωτογραφική εταιρία που ασχολείται με γάμους ανά τον κόσμο αλλά η φωτογραφία δεν ήταν η πρώτη σας επιλογή στο ξεκίνημα της καριέρα σας. Τι σας έκανε να στραφείτε σε αυτή, παρότι δεν ήταν το αντικείμενο των αρχικών σας σπουδών;

Αντιλαμβάνομαι πλέον πως η επιρροή από το οικογενειακό μου περιβάλλον, που έχει άμεση σχέση με τη φωτογραφία, έχει παίξει μεγάλο ρόλο, χτίζοντας και εκπαιδεύοντας φωτογραφικά τον πολιτισμό και την κουλτούρα μου από μικρή ηλικία. Ακολουθούσα τον πατέρα μου και τον παρατηρούσα σε ολοκληρωμένες διαδικασίες δημιουργίας μιας φωτογραφικής ενότητας, κάτι που μου έδειξε την υπομονή και το πάθος του. Η επαγγελματική αλλαγή έγινε σχετικά γρήγορα, σε συνδυασμό με κάποιες άλλες επαγγελματικές αποφάσεις, πριν περίπου 9 (σ.σ.: εν σχέσει με το 2020) χρόνια, όταν επέλεξα να ταξιδέψω στη Λατινική Αμερική. Εκεί μου δόθηκε η πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και μου γεννήθηκε η ανάγκη για δημιουργία. Έχοντας λοιπόν μια βάση στον κόσμο της φωτογραφίας και με την βοήθεια και τις συμβουλές του οικογενειακού μου περιβάλλοντος, ξεκίνησα το 2011 να δουλεύω μαζί με τον αδερφό μου.

Ασχολείστε με ένα τομέα της φωτογραφίας, τους γάμους, που έχουν να κάνουν με την πιο όμορφη στιγμή ενός ζευγαριού. Συνεπώς είναι φυσικό να βρίσκεστε μέσα σε μια στιγμή γεμάτη συναισθηματική φόρτιση. Πώς δένεστε εσείς συναισθηματικά έτσι ώστε να διηγηθείτε φωτογραφικά την ιστορία του κάθε ζευγαριού;

Αρχικά να πω πως μια συζήτηση με τον αδερφό μου, όσον αφορά τον τομέα στον οποίο δουλεύουμε, με έκανε να καταλάβω πως η φωτογραφία γάμου είναι ένα παρεξηγημένο κεφάλαιο. Δεν θεωρώ πως υπάρχει μια συγκεκριμένη τεχνική που χαρακτηρίζει το γάμο ως φωτογραφική κατηγορία αλλά ο συνδυασμός πολλών τεχνικών: του πορτραίτου, του τοπίου, του φωτορεπορτάζ, κ.ά. Συνεπώς, έχοντας περιορισμένο χρόνο και με ελάχιστα περιθώρια λάθους, η κατηγορία αυτή καθίσταται ως μια μόνιμη φωτογραφική πρόκληση.

Θα ήταν υπερβολικό να πω πως δένομαι συναισθηματικά στον ίδιο βαθμό με όλα τα ζευγάρια. Αυτό που προσπαθούμε, με τον αδερφό μου, να κάνουμε, είναι να αντιμετωπίσουμε το κάθε μυστήριο ως ξεχωριστό φωτογραφικό project, δημιουργώντας στο τέλος μια ιστορία. Αυτό το επιτυγχάνουμε με το να ακούσουμε τις ιστορίες του ζευγαριού, να τις κατανοήσουμε, και να αφιερώσουμε το σωστό χρόνο στο κάθε project.

Έχοντας ταξιδέψει σε πληθώρα χωρών και πολιτισμών, πώς θα λέγατε πως ξεκινά η αναζήτηση ενός θέματος;

Και πάλι θα έλεγα πως η αρχή πηγάζει από την ανάγκη για ιχνηλασία. Από απλά βήματα. Το να διαβάσω ένα άρθρο ή να δω ένα βίντεο και από το ερωτήματα του τύπου «σε ποιο σημείο του κόσμου θα βρω κάτι που να έχει αξία να το αποτυπώσω;». Κάθε τόπος έχει να μας προσφέρει μια καινούρια αίσθηση, μια καινούρια οπτική ως προς τον πολιτισμό – και αυτό δεν έχει να κάνει με το αν βρισκόμαστε στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Η περιέργεια ανακάλυψης αυτών των τόπων, είναι το κίνητρο που με παρακινεί να ξεκινήσω ένα ταξίδι.

<…>

Τέλος θα ήθελα να δώσετε κάποια λόγια έμπνευσης σε κάποιον που κάνει τα πρώτα του βήματα στη φωτογραφία και την πρώτη προσπάθεια για συμμετοχή σε διαγωνισμούς.

Η μόνη κουβέντα που μπορώ να πω, είναι το πώς προσωπικά αντιλαμβάνομαι τη φωτογραφία και την εικόνα γενικότερα. Καθρεφτίζει πιστεύω με κάποιον τρόπο την ψυχή μας. Αυτό σημαίνει πως μέσα από το έργο σου βγαίνουν κάποια προσωπικά για τον καθένα συναισθήματα. Αν μπορέσεις να τα ερμηνεύσεις, σου δίνουν μια πολύ καλή αφορμή να καλυτερεύσεις την ψυχή σου και να κοιτάξεις τον εσωτερικό σου κόσμο.

Ως προς τους διαγωνισμούς, υπάρχει ένα τρικ. Ο κάθε διαγωνισμός έχει μια φοβερή ικανότητα. Για αρχή, χωρίς λόγο, μπορεί να σε απογοητεύσει πάρα πολύ και (χειρότερα) να σε ενθουσιάσει πάρα πολύ. Και στις δύο περιπτώσεις χάνεις. Η κριτική είναι πάντα καλοδεχούμενη, αλλά θεωρώ πως είναι απαγορευτικό να καθορίσει την αξία σου και την αυτοπεποίθησή σου σαν φωτογράφο, σαν καλλιτέχνη, σαν άνθρωπο και συνεπώς η απογοήτευση είναι μια λάθος αντίδραση. Από την άλλη πλευρά, ο υπερβολικός ενθουσιασμός, ειδικά σε εκθέσεις μεγάλης εμβέλειας που σου ανοίγουν πολλές πόρτες, μπορεί να δράσει αντίστροφα, συνεπώς τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Όπως είπα και προηγουμένως είναι καλό να παίρνεις μέρος σε ένα διαγωνισμό για να μπαίνεις στη διαδικασία να φτιάξεις καλές εικόνες.

---

Περισσότερα για το φωτογράφο: https://cpsofikitis.com/

---

• Φωτό στην κορυφή της σελίδας: Τρινιδάδ, Κούβα – μετά την άρση του εμπάργκο και τον θάνατο του φυσικού ηγέτη της Κούβας. Σε ψαροκάικο που μεταφέρει κόσμο σε κοντινό νησί – Ιανουάριος 2017 – © Κωνσταντίνος Σοφικίτης 
• 1η δημοσίευση: Photonet 203 – αποκτήστε το, με ένα κλικ εδώ!