Κεντρικό θέμα της έκθεσης είναι το εργοτάξιο καταναγκαστικής εργασίας στην Καρυά Φθιώτιδας. Εκεί, την άνοιξη του 1943, οι Γερμανοί μετέφεραν εκατοντάδες Εβραίους άνδρες από την Θεσσαλονίκη για να κατασκευάσουν μια παρακαμπτήριο γραμμή στην κυρίως σιδηροδρομική αρτηρία Αθήνας-Θεσσαλονίκης, με σκοπό να εξυπηρετούνται καλύτερα τα τρένα της Βέρμαχτ.
Οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας ήταν απάνθρωπες, δεκάδες πέθαναν από τις κακουχίες ή δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από επιστάτες και φρουρούς. Ελάχιστοι κατόρθωσαν να δραπετεύσουν. Οι επιζώντες εκτοπίστηκαν τον Αύγουστο του 1943 στο Άουσβιτς, όπου οι περισσότεροι δολοφονήθηκαν.
Σημείο εκκίνησης της έκθεσης είναι η φωτογραφική συλλογή ενός Γερμανού πολιτικού μηχανικού που είχε υπηρετήσει στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής ως αξιωματικός της παραστρατιωτικής Οργάνωσης Τοντ και υπήρξε υπεύθυνος αρκετών κατασκευαστικών έργων, μεταξύ άλλων και στην Καρυά. Η συλλογή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων 80 περίπου φωτογραφίες από το εργοτάξιο της Καρυάς. Εντοπίστηκε το 2002 σε μια υπαίθρια αγορά στο Μόναχο από τον συλλέκτη Ανδρέα Ασσαέλ, γιο Εβραίου επιζώντα από την Θεσσαλονίκη, ο οποίος την αγόρασε και για χρόνια ερεύνησε την ιστορία πίσω από τα μοναδικά αυτά φωτογραφικά ντοκουμέντα.
Η καινοτόμος και συμμετοχική έκθεση η οποία παρουσιάζεται παράλληλα σε Ελλάδα και Γερμανία και προσφέρει το ιστορικό πλαίσιο της Κατοχής, του Ολοκαυτώματος, αλλά και της δύσκολης μεταπολεμικής περιόδου, με επίκεντρο την ιστορία του εργοταξίου της Καρυάς. Οκτώ βιογραφίες θυμάτων και επιζώντων ενέχουν κεντρικό σημείο στην έκθεση. Το παλιό εργοτάξιο και ο σταθμός της Καρυάς, ο οποίος σήμερα είναι παροπλισμένος και εγκαταλελειμμένος, καθίστανται προσβάσιμα μέσα από τρισδιάστατα τοπογραφικά μοντέλα τα οποία θα προβάλλονται μέσα από έναν σταθμό πολυμέσων. Στον ίδιο σταθμό ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ξεφυλλίσει ψηφιακά το άλμπουμ των φωτογραφιών.
Εβραίοι καταναγκαστικοί εργάτες κατά τη διάρκεια εργασιών στην Καρυά.
Μια μικρότερη έκθεση που παρουσιάζεται στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος περιέχει εκθεσιακό υλικό, πληροφορίες για το πρόγραμμα, πολυμεσικό περιεχόμενο, αυθεντικά ευρήματα από το εργοτάξιο της Καρυάς και συνοδεύεται από εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές τάξεις και ομάδες επισκεπτών.
- Χώροι: Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, Αθήνα | Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, Νίκης 39, Σύνταγμα
- Διάρκεια: ως 16/2/25
- Ωράριο: Πέμπτη, Κυριακή: 10:00-18:00 | Παρασκευή, Σάββατο: 10:00-22:00 (Μουσείο Μπενάκη) / Δευτέρα – Παρασκευή: 9:00 – 16:00, Κυριακή: 10:00-16:00 (Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος)
- Eισιτήρια: Μουσείο Μπενάκη: 6€, 5€ | Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος: 10€, 8€
