Το φλας είναι ένα από τα πιο χρήσιμα εξαρτήματα της φωτογραφικής μηχανής. Κάνει δυνατή τη φωτογράφηση με λίγο ή ελάχιστο φως αλλά μπορεί να γίνει ένα πολύ δημιουργικό εργαλείο ακόμα και με άπλετο φως!
Τα φλας υπάγονται γενικά σε δύο κατηγορίες: τα ενσωματωμένα, που διαθέτουν όλες οι κόμπακτ και οι περισσότερες SLR/CSC, και στα πρόσθετα, που τοποθετούνται πάνω στη μηχανή. Υπάρχουν φυσικά και τα στούντιο φλας, αλλά αυτά δεν θα μας απασχολήσουν εδώ, δεδομένου ότι προορίζονται για επαγγελματική κυρίως χρήση.
Έχω ενσωματωμένο φλας στη μηχανή. Δεν αρκεί;
Η παραπάνω είναι μια εύλογη πρώτη απορία που μπορεί να έχει κάποιος χρήστης – μάλιστα στην εποχή μας όλες οι SLR/CSC μηχανές διαθέτουν ενσωματωμένο φλας, εκτός από τα κορυφαία επαγγελματικά μοντέλα των εταιριών, κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα. Όσο για τις κόμπακτ, μόνο τα κορυφαία μοντέλα των εταιριών έχουν δυνατότητα τοποθέτησης εξωτερικού φλας.
Υπάρχουν, ωστόσο, τρεις βασικοί λόγοι για να επιλέξετε εξωτερικό φλας:
- Το εξωτερικό φλας έχει πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια από το ενσωματωμένο
- Το ενσωματωμένο φλας βρίσκεται πολύ κοντύτερα στο φακό, σε σχέση με ένα εξωτερικό, έτσι κοκκινίζει πολύ ευκολότερα τα μάτια όταν φωτογραφίζετε ανθρώπους. Ειδικά στις κόμπακτ μηχανές το φλας βρίσκεται σχεδόν δίπλα στο φακό, γι’ αυτό και οι κόμπακτ κοκκινίζουν τόσο πολύ τα μάτια.
- Το εξωτερικό φλας έχει περισσότερες λειτουργίες και δυνατότητες από ένα ενσωματωμένο.
Τα μειονεκτήματα του εξωτερικού φλας είναι το κόστος αγοράς και βέβαια το πρόσθετο βάρος και όγκος που κουβαλάτε μαζί σας.
Κόκκινα μάτια
Kάναμε δύο λήψεις πορτρέτου με μία μηχανή κόμπακτ. Στην πρώτη (αριστερά) χρησιμοποιήθηκε το ενσωματωμένο φλας της μηχανής και στη δεύτερη (δεξιά) ένα εξωτερικό φλας. Δείτε μια μεγέθυνση (100%) λεπτομέρειας των ματιών:
Βέβαια, για τις ανάγκες του παραδείγματος, δεν χρησιμοποιήθηκε η ενσωματωμένη λειτουργία μείωσης του φαινομένου αυτού, η οποία αν δεν απαλείφει τελείως το φαινόμενο, τουλάχιστον το βελτιώνει (είναι καλό να την έχετε ενεργοποιημένη – το μόνο μείον είναι ότι καθυστερεί τη λήψη). Στην λήψη δεξιά, όπου χρησιμοποιήθηκε το εξωτερικό φλας, αφενός δεν υπάρχει το παραμικρό κοκκίνισμα, αφετέρου η εκφώτιση και το χρώμα του δέρματος είναι καλύτερα.
Διαχύτης
Ας δούμε τώρα μερικούς τρόπους βελτίωσης των λήψεων, χρησιμοποιώντας εξωτερικό φλας σε DSLR μηχανή. Ο πιο εύκολος τρόπος βελτίωσης των λήψεων είναι χρησιμοποιώντας τον ενσωματωμένο διαχύτη που έχουν τα φλας. Όλα σχεδόν τα εξωτερικά φλας διαθέτουν ενσωματωμένους διαχύτες, που κάνουν πιο απαλό το φωτισμό, και είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι σε λήψεις πορτρέτων. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι αν ανοίξετε τον διαχύτη μειώνεται η εμβέλεια του φλας, μια και η κεφαλή του φλας κλειδώνει στην ευρυγώνια θέση. Αντί για τον ενσωματωμένο διαχύτη, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τον έξτρα κώνο διάχυσης, με τον οποίο συνοδεύονται κάποια φλας, αλλά και πρόσθετους διαχύτες που μπορείτε να βρείτε στην αγορά. Προσοχή θέλει μόνο η χρωματική απόδοση, μια και συνήθως μόνο ο ενσωματωμένος διαχύτης δεν επηρεάζει καθόλου το χρώμα ενώ οι υπόλοιποι το κάνουν, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο.
Κοιτάξτε τις παρακάτω εικόνες. Η αριστερή (μεγέθυνση 100%) έγινε κατευθείαν με το φλας ενώ στη δεξιά τοποθετήθηκε ο ενσωματωμένος διαχύτης – είναι προφανές πως η δεξιά έχει πιο απαλό και ομοιόμορφο φωτισμό.
Απευθείας και ανακλώμενη φλασιά
Οι περισσότεροι φωτογραφίζουν σκοπεύοντας με το φλας το θέμα τους. Πολλά φλας, όμως, μπορούν να στρέφουν την κεφαλή τους δεξιά – αριστερά ή πάνω – κάτω. Έχετε αναρωτηθεί πώς θα βγει το θέμα αν στρέψετε την κεφαλή και το φωτίσετε μέσω την αντανάκλασης που θα κάνει το φως του φλας σε μια επιφάνεια; Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτή την τεχνική είναι να υπάρχει κάποια επιφάνεια όπου να μπορεί να γίνει η αντανάκλαση. Η καλύτερη τέτοια επιφάνεια είναι ένας άσπρος τοίχος ή ένα άσπρο ταβάνι. Το άσπρο χρώμα έχει σημασία, γιατί αν για παράδειγμα ο τοίχος είναι πράσινος, η πράσινη απόχρωση θα μεταφερθεί στην εικόνα μας!
Το πρώτο μεγάλο όφελος που έχετε με αυτή την τεχνική είναι ότι αποφεύγετε την ενοχλητική σκιά που δημιουργείται συνήθως πίσω από ένα άτομο. Κοιτάξτε τις παρακάτω εικόνες (1-4):
Η λήψη αυτή έγινε σκοπεύοντας ευθεία με το φλας: το φόντο έχει βγει μαύρο.
Εδώ η λήψη έγινε στρέφοντας το φλας στο ταβάνι και η μεγάλη διαφορά, όπως και με τις επόμενες λήψεις, είναι ότι το φόντο δεν είναι πλέον μαύρο! Όταν στρέφετε το φλας προς τα επάνω, βοηθάει να χρησιμοποιείτε και την ενσωματωμένη κάρτα αντανάκλασης που υπάρχει μαζί με το διαχύτη. Φυσικά όταν χρησιμοποιείτε φλασιά με αντανάκλαση δεν χρησιμοποιείτε και τον ενσωματωμένο διαχύτη αλλά μόνο την κάρτα αντανάκλασης όπου χρειάζεται.
Σε αυτή τη λήψη, η κεφαλή του φλας στράφηκε προς τον αριστερό τοίχο: έτσι έχει φωτίσει το μοντέλο από αριστερά.
Τέλος, εδώ, η κεφαλή στράφηκε προς το δεξί τοίχο. Θα συμφωνήσετε ότι αυτή η τελευταία εικόνα της σειράς είναι σαφώς η καλύτερη λήψη και δεν έχει καμία σχέση με την εικ. 1, στην οποία το φλας σκόπευε κατευθείαν το μοντέλο.