Καταρχάς, ας διευκρινήσουμε πως το συγκεκριμένο εφέ προέρχεται από τον τρόπο σχεδιασμού των φακών που αποτελούνται από ένα σετ κρυστάλλων. Για να παραμείνει ένας φακός όσο πιο μικρός και ελαφρύς γίνεται, τα κρύσταλλα στο εσωτερικό καταλαμβάνουν το λιγότερο δυνατό χώρο, με αποτέλεσμα στα άκρα η εικόνα να σκοτεινιάζει.
Οι ευρυγώνιοι φακοί εμφανίζουν γενικά περισσότερο βινιετάρισμα. Το εφέ συνήθως μειώνεται όταν χρησιμοποιείτε πιο κλειστό διάφραγμα – αλλά συχνά αυτό δεν είναι εφικτό.
Πώς διαχειριζόμαστε λοιπόν το φαινόμενο; Ο φωτογράφος Vit Kovalcik δημοσίευσε ένα ενδιαφέρον άρθρο, από το οποίο παρουσιάζουμε τα πιο σημαντικά στοιχεία.
Ας δούμε καταρχάς πως εμφανίζεται το φαινόμενο αυτό στην πράξη, παρουσιάζοντας μια εικόνα με και χωρίς βινιετάρισμα:
Μια εικόνα με βινιετάρισμα (δεξιά) και μια χωρίς (αριστερά)
Η χρήση φίλτρων ενισχύει το βινιετάρισμα, γι’ αυτό εάν χρησιμοποιείτε φίλτρο UV, θα πρέπει να το αφαιρέσετε πριν τοποθετήσετε ένα πολωτικό φίλτρο. Ωστόσο, το παραπάνω παράδειγμα είναι ακραίο. Όταν φωτογραφίζετε σκηνές καθημερινά συνήθως δεν θα παρατηρείτε καν το βινιετάρισμα στις εικόνες σας οπότε αυτό είναι το λιγότερο που σας απασχολεί.
Γιατί το βινιετάρισμα είναι (κατά περίπτωση!) καλό
Πρέπει να τονιστεί ότι το βινιετάρισμα δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό και ορισμένες φορές επιβάλλεται να το κρατήσετε. Χρησιμεύει ως ένας οδηγός για το βλέμμα του θεατή. Οι σκοτεινές γωνίες της φωτογραφίας είναι συχνά μέρος της σύνθεσης. Το θέμα δεν χρειάζεται να βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της εικόνας, αλλά γενικά όταν βρίσκεται – έστω και στο περίπου – κεντρικά, είναι πάντα φωτεινότερο από τις γωνίες της φωτογραφίας.
Οι άνθρωποι γενικά δεν συνειδητοποιούν την ύπαρξη βινιεταρίσματος σε μια φωτογραφία, αλλά αν τους ζητήσετε να επιλέξουν μεταξύ μιας εικόνας χωρίς το φαινόμενο και μιας εικόνας με αυτό, θα επιλέξουν σχεδόν πάντα τη δεύτερη.
Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Όταν φωτογραφίζετε στο ύπαιθρο, ένας καθαρός ουρανός θα απεικονιστεί άσχημα με βινιετάρισμα.
Στο αστικό περιβάλλον, το πιο έντονο βινιετάρισμα παρατηρείται στις αρχιτεκτονικές λήψεις. Για παράδειγμα, σε λήψεις εσωτερικού χώρου οι εικόνες φαίνονται καθαρότερες και οι χώροι μεγαλύτεροι χωρίς βινιετάρισμα.
Το βινιετάρισμα είναι επίσης πρόβλημα στις πανοραμικές λήψεις. Θα πρέπει να εξαλείψετε τις σκοτεινές γωνίες στις φωτογραφίες σας πριν τις συνδέσετε μεταξύ τους. Ευτυχώς, υπάρχουν αυτόματες λειτουργίες σε πολλές κάμερες που λύνουν εύκολα αυτό το πρόβλημα.
Πώς να εξαλείψετε το βινιετάρισμα
Είναι μια διαδικασία που μπορείτε να κάνετε εύκολα στο Lightroom, αρκεί να γνωρίζετε με ποια κάμερα και φακό έχει γίνει η λήψη. Ιδανική περίπτωση είναι να έχετε την φωτογραφία σε RAW. Ανοίξτε το αρχείο RAW της φωτογραφίας στο πρόγραμμα και μεταβείτε στην καρτέλα Lens Corrections. Αφού τσεκάρετε τα πεδία Remove Chromatic Aberration και Enable Profile Corrections, συμπληρώνετε το μοντέλο της κάμερας και το είδος του φακού και όλα τα υπόλοιπα ρυθμίζονται σχεδόν αυτόματα. Μπορείτε να περιορίσετε ακόμη περισσότερο χειροκίνητα το βινιετάρισμα σύροντας το δείκτη στο πεδίο Vignetting προς τα δεξιά.
Πώς να προσθέσετε βινιετάρισμα
Η προσθήκη βινιεταρίσματος είναι εύκολη και μπορεί να γίνει στο Photoshop. Ανοίξτε την εικόνα σας στο πρόγραμμα και πηγαίνετε: Filter > Lens Correction. Στην καρτέλα Custom υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για προσθήκη βινιεταρίσματος. Βάζετε όποια τιμή σας ικανοποιεί και …αυτό ήταν!
Ακολουθεί το πριν και το μετά της επεξεργασίας:
- Φωτό: Markus Spiske – Unsplash
