Έχει τονιστεί πολλές φορές στο παρελθόν μέσα από τις σελίδες του Photonet η αξία ενός καλού φωτογραφικού πορτρέτου: ο αριθμός των αντίστοιχων λήψεων στην ιστορία του μέσου, είτε αυτές έχουν γίνει από επαγγελματίες είτε από ερασιτέχνες δημιουργούς είναι αληθινά δυσθεώρητος – γι’ αυτό και όσοι φωτογράφοι επιτυγχάνουν σε αυτό το τόσο απαιτητικό είδος, δίκαια κατακτούν μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών.
Σαν σήμερα, στις 13 Ιουλίου του 2002, έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών και έργου στα 94 του χρόνια, ο Yousuf Karsh, Καναδός φωτογράφος αρμενικής καταγωγής, ο οποίος έγινε γνωστός κυρίως για τα εμβληματικά ασπρόμαυρα πορτρέτα πολλών μεγάλων προσωπικοτήτων της εποχής του.
Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να τον ξαναθυμηθούμε!
Σε μικρή ηλικία έζησε τα γεγονότα της γενοκτονίας των Αρμενίων. Για να γλιτώσει από τους Τούρκους, η οικογένειά του διέφυγε στην Συρία, αλλά η μικρή του αδελφή πέθανε από την πείνα κατά την έξοδο από τα μέρη της Ανατολίας. Σε ηλικία 16 ετών έφυγε για τον Καναδά για να δουλέψει κοντά σε έναν θείο του φωτογράφο, που είχε ήδη εγκατασταθεί εκεί. Το 1928, ο θείος του τον έστειλε στην Βοστώνη να μαθητεύσει κοντά στον Αμερικανό φωτογράφο John H. Garo. Από την Βοστώνη, επέστρεψε στον Καναδά το 1932 και άνοιξε δικό του στούντιο στην Οτάβα κοντά στο Κοινοβούλιο του Καναδά. Ανάμεσα στους πρώτους του πελάτες ήταν και ο τότε πρωθυπουργός του Καναδά Μακένζι Κινγκ. Ακολούθησαν και άλλες πολλές διασημότητες από τον Καναδά που εκτίμησαν το ταλέντο του νεαρού στη δημιουργία φωτογραφικών πορτρέτων.
Το 1941 φωτογράφησε τον βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο οποίος είχε πάει στην Οτάβα για να δώσει μια ιστορική (όπως αποδείχτηκε) ομιλία στο Κοινοβούλιο του Καναδά. Η συγκεκριμένη φωτογραφία μπήκε τελικά στο εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού Life (τεύχος της 21ης Μαΐου 1945) και έτσι ο Karsh έγινε διάσημος.
Yousuf Karsh: The Roaring Lion, 1941 – πηγή: Wikipedia
Με μια μηχανή μεγάλου φορμά (8x 10 Calumet) απαθανάτισε προσωπικότητες όπως οι Αϊνστάιν, Σβάιτσερ, Φιντέλ Κάστρο, Ίντιρα Γκάντι, Μωχάμετ Άλι, Πιέρ Έλλιοτ Τρυντώ, κ.ά. Ο ίδιος, στο βιβλίο του Karsh Portfolio (Toronto 1967), γράφει: «Μέσα σε κάθε άνδρα και σε κάθε γυναίκα, κρύβεται ένα μυστικό – ως φωτογράφος οφείλω να το αποκαλύψω, εάν μπορώ. Η αποκάλυψη, αν συμβεί, θα συμβεί σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου: με μια ασυνείδητη κίνηση, με μια στιγμιαία λάμψη του ματιού, με ένα πρόσκαιρο σήκωμα της μάσκας που όλοι οι άνθρωποι φορούν για να κρύβουν από τον κόσμο τον ενδόμυχο κόσμο τους. Σ’ αυτή την πολύ φευγαλέα ευκαιρία, ο φωτογράφος πρέπει να δράσει, γιατί αλλιώς έχει χάσει.»
O Yousuf Karsh και η σύζυγός του Estrellita σε συνάντηση με τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ronald Reagan, στον Λευκό Οίκο το 1983 – πηγή: Wikipedia
Οι φωτογραφίες του Karsh βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά (Οτάβα), στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, στην Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών (Λονδίνο) και στις συλλογές πολλών άλλων μουσείων.
Ο φωτογραφικός εξοπλισμός του φυλάσσεται στο Καναδικό Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας (Οτάβα). Η Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά τίμησε τον φωτογράφο με εκθέσεις το 1959, το 1989 και το 1998. Από το 1967 ήταν μέλος του τιμητικού «Τάγματος του Καναδά».
- Φωτό στην κορυφή της σελίδας: ο Yousuf Karsh φωτογραφημένος το 1936 από τον Joseph-Alexandre Castonguay – πηγή: Wikipedia
