Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, υπ. δήμαρχος Θεσσαλονίκης – ipsipolis.gr
Γρηγόρης Ζαρωτιάδης
Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι φωτογραφίες σας, στα πλαίσια της συγκεκριμένης προεκλογικής εκστρατείας για το Δήμο της Θεσσαλονίκης;
Η επιλογή των φωτογραφιών έγινε από μέλος της Δημοτικής Κίνησης Θεσσαλονίκης «Υψίπολις», το οποίο δραστηριοποιείται στο χώρο της επικοινωνίας και της διαφήμισης. Ο αριθμός ωστόσο των φωτογραφιών που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι ελάχιστος.
Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με την επεξεργασία (retouche) της εικόνας, προκειμένου αυτή να αποδώσει μια πιο «κολακευτική» εικόνα του φωτογραφιζόμενου προσώπου;
Πρόκειται για μια παλιά πρακτική της προπαγάνδας, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιείται ακόμη, από ανελεύθερα δικτατορικά καθεστώτα, η οποία με βρίσκει αντίθετο για ευνόητους λόγους. Δυστυχώς το φαινόμενο της επεξεργασίας ως μέσο παραπλάνησης δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο της πολιτικής προπαγάνδας, αλλά και της εμπορικής διαφήμισης. Οι δύο πρακτικές πέρα από τις διαφορές τους λειτουργούν αλληλοσυμπληρωματικά και προδιαγράφουν κάποια αναδυόμενα στοιχεία του «εικονικού μέλλοντός» μας.
Συμμερίζεστε την άποψη ότι η εικόνα τείνει να αποκτήσει, σήμερα, μεγαλύτερη βαρύτητα ακόμα και από την ουσία του πολιτικού λόγου;
Στις σχετικές επιστήμες οι οποίες ασχολούνται με τον πολιτισμό της εικόνας και τα χαρακτηριστικά του, εδώ και πολλά χρόνια, γίνεται αναφορά σε ένα iconic turn, κατά αναλογία του linguistic turn, δηλαδή μια στροφή προς την εικόνα ανάλογη με εκείνη της στροφής προς την γλώσσα στο θεωρητικό λόγο και πιο συγκεκριμένα στη φιλοσοφία. Και μόνο η εμφάνιση και η ευρεία χρήση του όρου iconic turn δηλώνει την ισχύ που έχει αποκτήσει η εικόνα στον πολιτισμό μας. Ωστόσο θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ως προς την εκτίμηση του βάρους και του ρόλου που έχει αυτή στο χώρο της πολιτικής.
Η επίδραση και η επιρροή της εικόνας στην πολιτική είναι ένα σύνθετο πολυπαραγοντικό φαινόμενο, το οποίο σχετίζεται με την πληθώρα των επιλογών που διαθέτει σήμερα ο πολίτης. Είναι προφανές ότι στο απόγειο της ανθρωπιστικής κρίσης με τους πρόσφυγες στο Αιγαίο, η φωτογραφία του ξεβρασμένου κορμιού ενός μικρού παιδιού σε κάποια παραλία, επηρέασε περισσότερο από τα μέχρι τότε εκατοντάδες πάνελ συζητήσεων και αντιπαραθέσεων στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και στον τύπο σε όλη την Ευρώπη. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η εμφάνιση της συγκεκριμένης φωτογραφίας πυροδότησε κάποιες εξελίξεις που δε θα ελάμβαναν χώρα χωρίς αυτήν.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι ισχύει το ίδιο και για τις φωτογραφίες των πολιτικών προσώπων. Η συχνή εμφάνισή τους στα τηλεοπτικά μέσα, η ανάρτηση φωτογραφιών (όχι πάντοτε κολακευτικών διότι και οι αντίπαλοι έχουν τη δυνατότητα να αναρτήσουν «δυσφημιστικό» φωτογραφικό υλικό) στο Διαδίκτυο έχουν αλλάξει άρδην κάποια πράγματα. Ο ίδιος υπήρξα θύμα σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα από στοχευμένη χρήση φωτογραφιών. Στο Διαδίκτυο υπάρχει μια φωτογραφία μου καθόλου κολακευτική, από εκείνες που «πιάνουν» μια μεταβατική στιγμή του προσώπου, στη δική μου περίπτωση εμφανίζεται ένα πρόσωπο «μισοκοιμισμένο» εξαιτίας των ημίκλειστων οφθαλμών, η οποία χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένα και με συγκεκριμένους τρόπους από τοπική εφημερίδα και στην έντυπη και στην online έκδοσή της. Ειρήσθω εν παρόδω η ίδια εφημερίδα στην online έκδοσή της δημοσίευσε φωτογραφία μου σε όρθια στάση από δημόσια ομιλία μου σε γειτονιά της Θεσσαλονίκης, όπου απουσίαζε το κεφάλι μου. Ένας ακέφαλος ομιλητής ως υποψήφιος δήμαρχος δεν είναι και ότι καλύτερο για να παραμείνει με θετικό τρόπο στο ασυνείδητο του ατόμου που βλέπει την εικόνα.
Μια νέα κατάσταση δημιουργεί ο μεγάλος αριθμός των φωτογραφιών στο Διαδίκτυο από δημόσια πρόσωπα, οι οποίες αναρτώνται σε διάφορες ευκαιρίες, αλλά δεν συμπίπτουν χρονικά με το παρόν. Όπως ανέφερα προηγουμένως, έχει χρησιμοποιηθεί μια παλιά διόλου κολακευτική φωτογραφία μου εναντίον της δημόσιας εικόνας μου, άλλα «μέσα» έχοντας μια πιο φιλική ή έστω αντικειμενική προσέγγιση του ζητήματος, έχουν αναρτήσει παλαιότερες πιο κολακευτικές εικόνες μου. Και εδώ έχουμε ένα στοιχείο παραπλάνησης εφόσον ο θεατής δεν μπορεί να σχηματίσει γνώμη για την ηλικία του εικονιζόμενου.
Στο φετινό προεκλογικό αγώνα όλοι οι ανθυποψήφιοί μου χρησιμοποίησαν όλους τους τρόπους για να παραπλανήσουν τους θεατές/πολίτες: παλιές φωτογραφίες, επεξεργασμένες φωτογραφίες, καλοστημένες φωτογραφίες κ.ά. Είναι προφανές ότι όλοι μας θεωρούμε ότι έτσι μπορούμε να επηρεάσουμε, αλλά δε νομίζω ότι η επιρροή αυτή είναι καταλυτική όπως η εικόνα του μικρού νεκρού παιδιού στην παραλία.
Λαμβάνοντας υπόψιν και την απόφαση (Φ.Ε.Κ. Β’ 1166/8.4.2019) του Υπουργού Εσωτερικών για τους χώρους που διατίθενται στους υποψηφίους κατά την φετινή προεκλογική περίοδο, εσείς σκοπεύετε να τυπώσετε αφίσες και πόσες; Εάν όχι, ποιο εναλλακτικό μέσο προβολής προτιμάτε;
Έχουμε τυπώσει και έχουμε αναρτήσει έναν περιορισμένο αριθμό αφισών. Παρεμπιπτόντως στο πρόγραμμά μας και στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας να ενισχύσουμε την δημιουργική οικονομία στην Θεσσαλονίκη περιλαμβάνεται και η ίδρυση μουσείου αφίσας. Η πόλη διαθέτει παράδοση σε αυτήν την κατεύθυνση. Όπως και έχουμε διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις αντιμετώπισης της αφισορύπανσης.
Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από τη δημιουργία του τίτλου και του λογοτύπου του συνδυασμού σας;
Ο τίτλος προέρχεται από την Αντιγόνη του Σοφοκλέους, δηλαδή κατευθείαν από την καρδιά ενός πολιτικού κειμένου της ελληνικής αρχαιότητας. Δηλώνει τη σύνδεση που προσπαθούμε να επιτύχουμε με τις πηγές του πολιτικού λόγου, το αρχαϊκό βάθος του σύγχρονου πολιτισμού και το στοιχείο του πατριωτισμού (ο άλλος πόλος του «υψιπόλιδος» είναι ο «άπολις») το οποίο είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει η κοινότητα των πολιτών, μια κοινότητα πολιτών που συμμετέχει, κινείται και δε χορταριάζει. Κάπου εκεί βρίσκεται και το σκεπτικό του λογότυπου. Η πολιτική, οικονομική και κοινωνική εκτόξευση της Θεσσαλονίκης.
Γνωρίζοντας πως πλέον τα social media έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας, πόσο συχνά επισκέπτεστε τους προσωπικούς σας λογαριασμούς; Αφιερώνετε χρόνο στο να διαβάζετε σχόλια ή και να ανοίγετε δημόσια συζήτηση μέσα από αυτά;
Είμαι χρήστης των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, όχι μόνο τώρα για τις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα. Αλλά θεωρώ ότι όσοι εμπλέκονται με την πολιτική θα πρέπει να γνωρίζουν τα σύγχρονα μέσα, άσχετα εάν θεωρούν κάποιες εξελίξεις θετικές ή αρνητικές. Ήταν ο Όσβαλντ Σπέγκλερ ο πρώτος που επέστησε την προσοχή των πολιτικών σε αυτό το στοιχείο σε συνάρτηση με την ισχύ που είχαν αποκτήσει οι εφημερίδες στις αρχές του 20ου αιώνα. Ένας πολίτης μπορεί και πολλές φορές επιβάλλεται να απέχει από την παρακολούθηση τηλεόρασης, ένας πολιτικός δεν επιτρέπεται να αγνοεί την εικόνα της πολιτικής κατάστασης που συνθέτει η τηλεοπτική ειδησεογραφία. Πρέπει να είναι ενημερωμένος για τους διαφορετικούς τρόπους διάχυσης των πληροφοριών στο κοινωνικό σώμα.
