Aς δούμε το πλήρες χρονικό των γεγονότων όπως περιγράφεται από τον Βίκτωρα Αντωνόπουλο μέσω ανάρτησής του (στις 20/3/23) στο Facebook!
Στις 16 Φεβρουαρίου, ο Kyriakos Finas, ο Konstantinos Zilos κι εγώ, βρισκόμασταν στην Νοτιοανατολική Τουρκία καλύπτοντας ως δημοσιογράφοι και φωτογράφοι τους φονικούς σεισμούς που έπληξαν τη χώρα με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και αμέτρητες ζημιές σε υποδομές και κτίρια. Ήμασταν και οι 3 freelancers (ελεύθεροι επαγγελματίες) και είχαμε λάβει επίσημη δημοσιογραφική (PRESS) διαπίστευση από το τουρκικό κράτος.
Εκείνη τη μέρα βρεθήκαμε στη Ναρλίκα, μια περιοχή λίγο έξω από το Χατάι, καθώς είχαμε διαβάσει σε αρκετά τούρκικα και διεθνή Μέσα ρεπορτάζ για τη δημιουργία μαζικών τάφων. Είδαμε, επίσης, εικόνες και βίντεο από το σημείο εκείνο.
Ψάχνοντας το μέρος αυτό, βρεθήκαμε σε ένα νεκροταφείο και δύο στρατιώτες μας είπαν ότι ο χώρος με τους μαζικούς τάφους βρίσκεται κοντά και τόνισαν συγκεκριμένα ότι «εκεί επιτρέπεται να φωτογραφίσετε». Μας προέτρεψαν να ακολουθήσουμε ένα άλλο όχημα δημοσιογράφων, καθώς κι εκείνοι πήγαιναν εκεί.
Μόλις φτάσαμε, ο Κυριάκος κι εγώ ενημερωθήκαμε από άτομα που έφεραν διακριτικά μιας ισλαμικής οργάνωσης ότι απαγορεύεται η λήψη εικόνων σε εκείνο το μέρος και ότι δεν μπορούσαμε να μπούμε. Το ίδιο μας είπαν και δύο στρατιώτες. Ο Κωνσταντίνος, ωστόσο, ήταν μπροστά μας και δεν τον αντιλήφθηκαν με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει για αυτήν την απαγόρευση και έτσι προχώρησε προς τους μαζικούς τάφους.
Στο μεταξύ, ο Κυριάκος κι εγώ φύγαμε κατευθείαν χωρίς να φωτογραφίσουμε τίποτα και περιμέναμε έξω από το αμάξι να γυρίσει ο Κωνσταντίνος για να φύγουμε. Τότε, τρία άτομα (ένας στρατιώτης, ένας αστυνομικός και ένας από την οργάνωση) ήρθαν προς το μέρος μας και μας διέταξαν να τους δώσουμε τα κινητά μας, όπως και την κάμερα του Κυριάκου, πράγμα που κάναμε. Εγώ είχα αφήσει την κάμερα μου προληπτικά στο αμάξι λίγο πριν και έδωσα μόνο το κινητό μου αφού δεν την αντιλήφθηκαν. Μας είπαν, ακόμα, να τους ακολουθήσουμε.
Μας πήγαν στο χώρο όπου συντονίζουν επιχειρησιακά το μέρος και εκεί βρήκαμε τον Κωνσταντίνο, του οποίου, επίσης, είχαν κατασχέσει την κάμερα και το κινητό του. Εκεί βρίσκονταν και δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι, από τους οποίους κατάσχεσαν ένα drone. Μας μετέφρασαν ότι ο άνθρωπος που φαινόταν να είναι ο επικεφαλής, αν και ακόμα δεν ξέρουμε την ιδιότητά του, ανακοίνωσε σε όλους πως ο εξοπλισμός μας κατάσχεται για 3 μήνες.
Βγήκαμε από το μέρος και κάτσαμε απ’ έξω 5 ώρες, καθώς οι Τούρκοι συνάδελφοί μας ήταν σε επικοινωνία με οργανώσεις προσπαθώντας να βρεθεί λύση για όλους μας. Λίγο πριν φύγουν καλέσαμε από ξένο κινητό την πρεσβεία μας και στη συνέχεια αποχωρήσαμε για το ξενοδοχείο προκειμένου να έχουμε σταθερή επικοινωνία με την πρεσβεία μέσω email από τα λάπτοπ μας, αλλά και από το τηλέφωνο του ξενοδοχείου.
Ο Κυριάκος, εν τω μεταξύ, θα γυρνούσε στην Ελλάδα την ίδια μέρα, αλλά μη γνωρίζοντας τι θα γίνει με τα πράγματα του, έχασε την πτήση.
Την επόμενη μέρα προμηθευτήκαμε μια συσκευή και κατευθυνθήκαμε προς το ίδιο μέρος έχοντας ενημερωθεί από την πρεσβεία ότι θα παραλάβουμε τα πράγματα από το ίδιο σημείο που μας τα πήραν. Είχαμε κανονίσει να δούμε τον κύριο Ali Imran Turgut, ο οποίος μας συστήθηκε ως Υπεύθυνος επικοινωνίας στα Άδανα.
Μας υποδέχτηκε «εγκάρδια» και μας πήγε πίσω από ένα φορτηγό όπου υπήρχε ένα τραπέζι γεμάτο φαγητά. «Φάτε φίλοι μου ό,τι θέλετε» είπε μεταξύ άλλων. Κοιτάξαμε λίγο πιο κει και σε μία καρέκλα ήταν όλα μας τα πράγματα διαλυμένα. Τα είχαν καταστρέψει. Επίσης, έλειπαν μπαταρίες και οι SD κάρτες από τις κάμερες των παιδιών, όπως επίσης και οι δύο κάρτες sim (ελληνική και τούρκικη) από το κινητό μου.
Του ζητήσαμε το λόγο, ο ίδιος απάντησε «τους είπα να μην τα σπάσουν. Γιατί τα σπάτε; Απλώς πάρτε τις κάρτες μνήμης, τους είπα». Καλέσαμε την πρεσβεία την ίδια ώρα και μας είπαν αυτολεξεί «είστε και τυχεροί που έκαναν μόνο αυτό».
Η όλη αυτή εμπειρία στοίχισε μερικές χιλιάδες ευρώ στον Κυριάκο και τον Κωνσταντίνο συν τη δουλειά που δεν μπορούσαν να κάνουν τις επόμενες ημέρες. Σε εμένα στοίχισε ένα κινητό, συνεντεύξεις και αρχεία μιας ημέρας, ενώ μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου που θα έφευγα δημιουργήθηκε δυσκολία και στον τρόπο που δούλεψα, αν και είχα ακόμα την κάμερά μου και το κινητό που αγοράσαμε.
Τις υπόλοιπες μέρες που παραμείναμε στην Τουρκία, ενημερώσαμε πολύ λίγα άτομα για το περιστατικό, γνωρίζοντας ότι είναι πολύ πιθανό να συναντήσουμε πρόβλημα ακόμα και στο αεροδρόμιο εάν γίνει αντιληπτό ότι κάνουμε ενέργειες για την αποζημίωσή μας. Το θέμα είχε ήδη πάρει έκταση στην Τουρκία, σε σημείο που οι ίδιες οι αρχές (όποιες κι αν είναι αυτές) ενημέρωσαν την ελληνική πρεσβεία στις 19 Φεβρουαρίου, ότι είναι διατεθειμένοι να μας αποζημιώσουν. Ακόμα δεν έχουμε λάβει κάποια πρόταση εκ μέρους τους, φυσικά.
Δεν γνωρίζουμε γιατί και ποιος έδωσε αυτήν την εντολή για να σπάσουν τα πράγματά μας, πιθανώς και να μην μάθουμε ποτέ, ωστόσο μας προξενεί μεγάλη εντύπωση ότι δεν μπήκαν καν στη διαδικασία να ελέγξουν αν έχουμε όντως φωτογραφίσει τίποτα. Έσπασαν τα πράγματα μας προκαταβολικά, αδιαφορώντας για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό εκ των υστέρων για τους ίδιους και το τι μήνυμα στέλνει για την Ελευθερία του Τύπου στη χώρα.
Το γεγονός ότι είμαστε από την Ελλάδα, πάντως, δεν έπαιξε κανένα ρόλο στην απόφαση τους να μας σπάσουν τα πράγματα. Δεν σχολιάστηκε καν το από πού είμαστε. Εξάλλου, έσπασαν και το drone των Τούρκων συναδέλφων μας.
ΥΓ: Η μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσιοποίηση του περιστατικού, ακόμα και μετά την άφιξή μας στην Ελλάδα, έχει να κάνει με το ότι δεν θέλαμε να πάρει μεγάλη διάσταση κατά τη διάρκεια των όποιων ενεργειών έχουμε κάνει μέχρι σήμερα, για την αποζημίωσή μας.
Η Εβελίνα Μάνου έκανε ένα εκτενές ρεπορτάζ για το θέμα στο News 24/7 στο οποίο διαβάζουμε ορισμένες πρόσθετες δηλώσεις με ενδιαφέρον:
- Ο Βίκτωρας Αντωνόπουλος δήλωσε: “Ουσιαστικά αυτό που κυνηγάμε τώρα είναι να το πάμε δικαστικά μέσω του Media and Law Studies Association (MLSA), ενός οργανισμού που ασχολείται με law and media και αναλαμβάνει pro bono εργαζόμενους στα ΜΜΕ. Θέλουμε να βρούμε ποιος είναι αυτός που έδωσε την εντολή να μας κατασχέσουν τα πράγματα και μετά να μας τα σπάσουν και θα κινηθούμε νομικά εναντίον αυτού σε πρώτη φάση, ώστε να αποζημιωθούμε εξ’ ολοκλήρου για τον σπασμένο εξοπλισμό. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η εντολή έχει δοθεί από τη Diyanet (Προεδρία των Θρησκευτικών Υποθέσεων), γιατί μας έδειξε ένα μέλος αυτής της οργάνωσης και έτσι ήρθαν να μας πάρουν κινητά και κάμερα όταν ήμουν με τον Κυριάκο, έξω από το αμάξι. Μετά αυτός που μας ανακοίνωσε ότι κατάσχονται τα πράγματα, εκτός απροόπτου, είναι ο επικεφαλής τους και κατά πάσα πιθανότατα αυτόν θα κυνηγήσουμε. Ο επικεφαλής που μας ανακοίνωσε ότι θα μας κατασχέσει τα πράγματα για 3 μήνες είναι αυτός που έδωσε και την εντολή πιστεύουμε”.
- Ο Veysel Ok, συνδιευθυντής του MLSA, του οργανισμού που έχει αναλάβει και τη παροχή νομικής βοήθειας στους τρεις δημοσιογράφους σχολίασε τα εξής: “Σε μία εποχή που η αλληλεγγύη στους δημοσιογράφους είναι τόσο σημαντική, δεν νοείται να υπάρχουν ούτε νομικοί ούτε ηθικοί λόγοι, που να δικαιολογούν την καταστροφή του εξοπλισμού τους. Δεν θα διεκδικήσουμε μόνο χρηματική αποζημίωση για τη ζημιά, αλλά θα υποβάλουμε και μήνυση προκειμένου να ταυτοποιηθούν και να τιμωρηθούν οι αξιωματούχοι της Προεδρίας των Θρησκευτικών Υποθέσεων, που διέπραξαν αυτό το έγκλημα”.
